خونریزی از لثهها یا دندانها بهویژه پس از اعمال دندانپزشکی مانند کشیدن دندان، میتواند تجربهای ناراحتکننده باشد. این مشکل بهدلایل مختلفی مانند بیماریهای لثه، آسیب به بافتهای دهانی یا جراحیهای دندانی رخ میدهد.
آگاهی از علل و روشهای مدیریت خونریزی کشیدن دندان از اهمیت ویژهای برخوردار است، چرا که عدم کنترل مناسب آن میتواند منجر به مشکلات جدیتری در سلامت دهان و دندان شود.
کشیدن دندان، بهویژه دندانعقل، یکی از اقدامات شایع در دندانپزشکی است که بهدلایل مختلفی انجام میشود.
بااینحال، این عمل میتواند عوارضی را بههمراه داشته باشد که شناخت آنها پیش از اقدام حائز اهمیت است؛ بنابراین، آگاهی از این عوارض به شما کمک میکند تا انتظارات واقعبینانهتری از فرایند درمان داشته و برای مدیریت آنها آمادهتر باشید.
یکی از مراحل کلیدی پیشاز کشیدن دندانعقل، ترتیب یک جلسه مشاوره با دندانپزشک است. این جلسه میتواند فرصتی مناسب برای شما باشد تا تمامی سؤالات و نگرانیهای خود را مطرح کنید و از هزینه کشیدن دندان عقل نیز باخبر شوید.
در ادامه بهبررسی دقیق دلایل، عوامل مؤثر و روشهای عملی برای توقف خونریزی کشیدن دندان میپردازیم و همچنین به روند بهبودی و نکاتی که باید در صورت تداوم خونریزی رعایت گردد، اشاره خواهیم کرد.
روش های قطع خونریزی کشیدن دندان
همانطور که گفته شد برای متوقف کردن خونریزی کشیدن دندان، روشهای متنوع و بسیار زیادی وجود دارد. در ادامه، ابتدا به ذکر موردی این روشها خواهیم پرداخت و سپس هرکدام را بهطور تفصیلی بررسی می کنیم. این موارد عبارتاند از:
- قرار دادن گاز بر روی محل دندان کشیده شده
- تکههای یخ را در گاز بپیچید
- استفاده از داروهای متوقف کننده خونریزی
- صحبت نکردن و خودداری از فعالیت زیاد در ساعات اولیه پس از کشیدن
- بالا نگه داشتن سر
- خودداری از انجام فعالیتهای شدید
- عدم استفاده از نی یا تف کردن
- عدم استعمال دخانیات
- استفاده از غذاهای آبکی
- رعایت نکات ذکر شده توسط پزشک معالج
قطع خونریزی دندان با قرار دادن گاز پانسمان
یکی از تاثیرگذارترین روشهای توقف خونریزی کشیدن دندان که توسط دندانپزشکان پیشنهاد میشود، استفاده از گاز پانسمان میباشد. در واقع در این روش شما باید گاز پانسمان مخصوص را تهیه کرده، بر روی محل دندان کشیده شده قرار داده و فشار دهید.
این کار باعث می شود که لخته خونی بر روی محل دندان کشیده شده، شکل گیرد و خونریزی متوقف شود. بهتر است گاز مخصوصی که دندانپزشک روی حفره ی دندان قرار میدهد را جابهجا نکنید تا از جابهجا شدن لختهخونی تشکیل شده جلوگیری شود. همچنین اگر نیاز به تعویض گاز پانسمان باشد پزشک توصیههای لازم را به شما ارائه میدهد.
تکههای یخ را در گاز بپیچید
خونریزی کشیدن دندان یکی از مشکلات شایعی است که پس از جراحی دندان بهوجود میآید. یکی از مؤثرترین روشها برای متوقف کردن این خونریزی، استفاده از تکههای یخ است که در گاز یا پارچه تمیز پیچیده شدهاند.
یخ بهخاطر خاصیت سردکنندگی، باعث تنگ شدن رگهای خونی (انقباض عروق) و کاهش جریان خون در ناحیه میشود که به توقف خونریزی کشیدن دندان کمک میکند.
- آمادهسازی یخ
ابتدا چندتکه یخ بردارید و آنها را در یکتکه گاز استریل یا پارچه تمیز بپیچید. این کار از تماس مستقیم یخ با بافتهای دهانی جلوگیری میکند و از آسیبهای احتمالی به بافتهای حساس محافظت مینماید.
- قراردادن یخ بر روی ناحیه موردنظر
یخ پیچیدهشده را بهآرامی بر روی ناحیهای که خونریزی دارد (مانند داخل دهان یا ناحیه خارجی گونه نزدیک محل کشیدن دندان) قرار دهید. فشار ملایمی اعمال کنید تا به کنترل خونریزی کمک کند.
- مدتزمان اعمال یخ
یخ را به مدت 10 تا 15 دقیقه در هر نوبت در محل نگه دارید. بین هر نوبت، چند دقیقه استراحت دهید تا از آسیبهای احتمالی ناشی از سرمای زیاد (مانند یخزدگی پوست) جلوگیری شود.
استفاده از داروهای متوقف کننده خونریزی دندان
در صورتی که دندان پزشک صلاح بداند، میتوان از داروهای بند آورنده خونریزی برای قطع فوری خونریزی دندان استفاده نمود که معمولاً برای بیمارانی که سابقه بیماری زمینهای دارند طبق دستور پزشک تجویز میشود.
خودداری از انجام فعالیت های شدید
یکی از شایع ترین مواردی که میتواند باعث خونریزی دندانها شود، فعالیت شدید پس از کشیدن آنها میباشد. در واقع باید تا ۷۲ ساعت بعد از کشیدن دندانها از انجام فعالیتهای شدید مانند باشگاه رفتن بپرهیزید.
چرا که فعالیتهای مذکور، باعث افزایش پمپاژ خون در بدن میشوند و از تشکیل لخته خونی جلوگیری میکنند که این مسئله باعث خونریزی کشیدن دندانها خواهد شد.
بالا نگه داشتن سر
یکی از روشهای ساده اما مؤثر برای کنترل خونریزی کشیدن دندان، بالا نگه داشتن سر است. زمانی که سر پایینتر از سطح قلب قرار میگیرد، جریان خون به سمت سر افزایش یافته و خونریزی در ناحیه دهان تشدید میشود.
با بالا نگه داشتن سر، نیروی جاذبه به کاهش جریان خون به ناحیه لثهها و دندانها کمک میکند و خونریزی را کاهش میدهد.
- نشستن یا خوابیدن با بالا نگه داشتن سر: پس از هر نوع جراحی یا کشیدن دندان، بهتر است در وضعیت عمودی بنشینید یا در حالت نیمهخوابیده قرار بگیرید. میتوانید سر خود را با استفاده از چند بالش بالا نگه دارید تا ارتفاع آن نسبت به بدن بیشتر باشد.
- پرهیز از درازکشیدن: درازکشیدن در حالت کاملاً افقی یا خمشدن طولانیمدت میتواند فشارخون را به ناحیه دهان افزایش دهد و احتمال ادامه خونریزی را بالا ببرد. توصیه میشود در روزهای اولیه پس از کشیدن دندان از قرارگرفتن در این حالتها خودداری کنید.
- استفاده از چند بالش به هنگام خواب: هنگام استراحت، از دو یا سه بالش برای زیر سر استفاده کنید تا آن را در زاویه مناسبی قرار داده و فشارخون را در ناحیه دهان کاهش دهید. این روش نهتنها به کنترل خونریزی کمک میکند، بلکه از بروز عوارض دیگری مانند تورم نیز جلوگیری خواهد کرد.
عدم استفاده از نی و تف کردن مکرر
مکیدن نی یا بیرون ریختن آب دهان، میتواند باعث خونریزی دندان شود. بهطورکلی وجود مقداری خونابه در دهان طبیعی است و شما باید حدالمقدور از تف کردن خودداری کنید و آن را قورت دهید؛ زیرا این کار به خارج شدن لخته خونی تشکیل شده در حفره دندان کمک میکند که این کار باعث بروز مشکلات دیگری نظیر درای ساکت یا حفره خشک شود که دردهای شدیدی را به همراه خواهد داشت. پس بهتر است از انجام این کار تا حد ممکن خودداری نمایید.
عدم استعمال دخانیات برای جلوگیری از خونریزی دندان
معمولاً افراد سیگاری، عوارض بیشتری را پس از کشیدن دندان تجربه می کنند. چرا که دخانیات و بهویژه سیگار بخاطر کاهش خونرسانی از ایجاد لخته خونی و توقف خونریزی دندان جلوگیری مینمایند. در نتیجه تا ۴۸ ساعت پساز کشیدن دندان از سیگار کشیدن خودداری نمایید.
قطع خونریزی دندان با استفاده از غذاهای آبکی
خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن داشته باشند و به ناحیه فشار وارد کنند یا باعث شوند ذرات غذا در ناحیه جراحی گیر کند و تمیز کردن حفره از ذرات غذا باعث شود لخته خونی کنده شود و در نتیجه بر روند کاهش خونریزی کشیدن دندان تأثیر منفی بگذارد به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
پس بهتر است تا ۷۲ ساعت بعد از کشیدن دندان از غذاهای آبکی و ولرم استفاده نمایید. این کار میتواند به تشکیل لخته خونی و جلوگیری از خونریزی دندان کمک کند. همچنین مایعات و غذاهای آبکی خنک و ولرم نیز باعث کنترل خونریزی میشود.
رعایت نکات ذکر شده توسط پزشک معالج
بهطورکلی بعد از انجام هر کار پزشکی و دندانپزشکی، پزشک معالج یک سری نکات و گاهی یک نسخه ی دارو را برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی هرچه سریعتر درد، به شما توصیه و تجویز میکند که با رعایت دقیق نکات ذکر شده و مصرف بهموقع داروهای تجویزی در سریعترین زمان به بهبودی خواهید رسید و همچنین از مشکلات احتمالی جلوگیری میکنید.
زمان بهبودی کشیدن دندان چند روز است؟
زمان بهبودی پس از کشیدن دندان بسته بهعوامل مختلفی از جمله نوع کشیدن دندان (ساده یا جراحی)، محل دندان و وضعیت کلی سلامتی فرد، متفاوت است.
بهطورکلی، بیماران در اکثر موارد بین 7 تا 10 روز پس از کشیدن دندان بهبودی چشمگیری را تجربه میکنند، اما بهبودی کامل ممکن است چند هفته طول بکشد.
کشیدن دندان ساده
در موارد کشیدن دندان به روش ساده که معمولاً شامل دندانهایی است که بهراحتی در دسترس هستند و به جراحی پیچیدهای نیاز ندارند، زمان بهبودی کوتاهتر است.
در این حالت، بهطور معمول پس از 3 تا 5 روز بهبودی قابلملاحظهای مشاهده میشود. در این مدت، تورم و خونریزی کشیدن دندان ظرف 24 تا 48 ساعت اول کاهش مییابد و درد نیز بهتدریج فروکش میکند.
کشیدن دندان با جراحی (مانند دندان عقل)
برای کشیدن دندانهای پیچیدهتر مانند دندانعقل که نیاز به جراحی دارند، زمان بهبودی طولانیتر است. پس از کشیدن دندان عقل، بیمار 7 تا 10 روز زمان برای بهبودی نیاز دارد.
تورم، کبودی و خونریزی کشیدن دندان بهطور معمول در 48 تا 72 ساعت اول پس از جراحی بیشتر است، اما با رعایت مراقبتهای مناسب بهتدریج کاهش مییابد.
عواملی مانند سن بیمار، وضعیت سلامتی عمومی، رعایت مراقبتهای پس از جراحی و پیچیدگی عمل میتوانند بر زمان بهبودی خونریزی کشیدن دندان تأثیر بگذارند.
مراقبتهای پس از جراحی مانند استفاده از کمپرس سرد، مصرف داروهای تجویز شده و حفظ بهداشت دهان و دندان، نقش مهمی در تسریع فرایند بهبودی دارند.
مدیریت خونریزی بلافاصله پس از کشیدن دندان
خونریزی کشیدن دندان یک پدیده طبیعی پس از جراحی است و بخشی از فرایند بهبودی به شمار میآید. مدیریت صحیح خونریزی در ساعات اولیه پس از کشیدن دندان بسیار مهم است تا از ایجاد عوارض بعدی مانند «حفره خشک» جلوگیری شود و بهبودی تسریع یابد.
استفاده از گاز استریل
پس از کشیدن دندان، دندانپزشک یکتکه گاز استریل در محل زخم قرار میدهد تا فشار لازم برای تشکیل لخته خون ایجاد شود. بیمار باید بهمدت 30 تا 45 دقیقه با فشار ملایم اما ثابت، پانسمان را گاز بگیرد.
این فشار کمک میکند تا خونریزی متوقف شود و لختهای مناسب در محل زخم تشکیل گردد. توجه داشته باشید که نباید گاز را بجوید یا آن را جابهجا کنید، زیرا این کار ممکن است لخته را از جای خود بردارد و خونریزی را تشدید کند.
استفاده از چای کیسهای
اگر خونریزی کشیدن دندان با گاز استریل متوقف نشود، میتوان از چای کیسهای مرطوب استفاده کرد. چای حاوی اسید تانیک است که بهعنوان یک مرحم طبیعی عمل کرده و با منقبض کردن رگهای خونی به تسریع تشکیل لخته کمک میکند.
برای استفاده از این روش، چای کیسهای را مرطوب کرده و آن را بهمدت 30 دقیقه در محل زخم قرار دهید و بهآرامی گاز بگیرید.
پرهیز از شستوشو یا تف کردن
برای جلوگیری از اختلال در تشکیل لخته خون، در 24 ساعت اول پس از کشیدن دندان باید از شستوشوی دهان، تف کردن، سیگار کشیدن یا استفاده از نی خودداری کنید.
این اقدامات میتوانند باعث جدا شدن لخته خون از محل زخم شده و منجر به ایجاد وضعیت دردناک و خطرناک حفره خشک شوند.
استراحت و بالا نگه داشتن سر
استراحت کافی برای تسریع فرایند بهبودی ضروری است. در حین استراحت، سر خود را بالا نگه دارید تا جریان خون به ناحیه جراحی کاهش یابد و از ادامه خونریزی جلوگیری شود. استفاده از چند بالش در زیر سر هنگام خواب یا استراحت میتواند به حفظ این وضعیت کمک کند.
در صورت ادامه خونریزی چه اقداماتی باید انجام داد؟
خونریزی کشیدن دندان بهطور معمول تا چند ساعت پس از جراحی طبیعی است، اما اگر خونریزی شدید یا طولانیمدت ادامه یابد، ممکن است نیاز به مداخلات بیشتری باشد.
- اعمال مجدد فشار با گاز استریل
اگر خونریزی کشیدن دندان ادامه یافت، اولین اقدام جایگزین کردن یکتکه گاز استریل تازه در محل زخم است. با قرار دادن گاز بهمدت 30 تا 60 دقیقه، فشار مداوم و مناسب ایجاد کنید تا لخته خون تشکیل شود. فشار ثابت و ملایم نقش کلیدی در توقف خونریزی دارد.
- پرهیز از برخی فعالیتها
برای جلوگیری از تشدید خونریزی کشیدن دندان، از فعالیتهای خاصی که ممکن است مانع از بهبود زخم شوند خودداری کنید. نیکوتین موجود در سیگار فرایند بهبودی را کند کرده و میتواند باعث افزایش خونریزی شود.
همچنین حداقل 48 تا 72 ساعت پس از جراحی، فعالیتهای سنگین و ورزشهایی که فشار خون را افزایش میدهند، را کنار بگذارید. افزایش فشار خون میتواند خونریزی را تشدید کند.
- تماس با دندانپزشک
اگر پس از انجام این مراحل، خونریزی کشیدن دندان همچنان ادامه داشت و بیش از 24 ساعت بهطور مداوم خونریزی داشتید، لازم است با دندانپزشک یا جراح خود تماس بگیرید و از خدمات اورژانس دندانپزشکی استفاده کنید.
خونریزی مداوم ممکن است نشاندهنده مشکلات جدیتری مانند عدم تشکیل لخته مناسب، عفونت یا تأثیر برخی داروهای رقیقکننده خون باشد که نیاز به بررسی و درمان دارد.
سخن پایانی
مدیریت خونریزی کشیدن دندان بهویژه در ساعات اولیه پس از جراحی، نقش حیاتی در بهبود سریع و جلوگیری از عوارض جانبی دارد.
آگاهی از روشهای ساده اما مؤثر مانند استفاده از گاز استریل، تکههای یخ، چای کیسهای و رعایت اصول مراقبتی مانند پرهیز از فعالیتهای سنگین و حفظ ارتفاع سر هنگام استراحت، میتواند به شکل قابلتوجهی خونریزی را کنترل کند.
اگرچه خونریزی تا حدی پس از کشیدن دندان طبیعی است، اما تداوم آن نیازمند توجه بیشتری است و در صورت بروز، مراجعه به دندانپزشک ضروری خواهد بود.
این اقدامات، همراه با مراقبتهای درست، بهبود سریعتر و جلوگیری از عوارضی مانند عفونت و حفره خشک را تضمین میکند. به یاد داشته باشید که مدیریت صحیح خونریزی کشیدن دندان بسیار مهم است.
سؤالات متداول
خونریزی کشیدن دندان چقدر طول میکشد؟
خونریزی در 24 ساعت اول پس از کشیدن دندان طبیعی است. باید به تدریج پس از 1-2 ساعت کاهش یابد و در عرض 1-2 روز کاملا متوقف شود.
آیا خونریزی لثه هنگام مسواکزدن طبیعی است؟
خونریزی گاهبهگاه لثه هنگام مسواکزدن میتواند نشانهای از بیماری لثه (جینجیویت) یا استفاده از مسواک زبر باشد. استفاده از مسواک با موهای نرم و بهبود بهداشت دهان میتواند به کاهش خونریزی لثه کمک کند.
آیا میتوانم خونریزی کشیدن دندان را با کیسه چای متوقف کنم؟
بله استفاده از کیسه چای مرطوب میتواند به توقف خونریزی کمک کند.
چه چیزی باعث خونریزی بیشاز حد پس از کشیدن دندان میشود؟
خونریزی بیشاز حد میتواند ناشی از جابهجایی لخته، استفاده از نی، سیگار کشیدن یا انجام فعالیتهای فیزیکی سنگین باشد. برخی داروها مانند رقیقکنندههای خون نیز میتوانند خونریزی را افزایش دهند.
چه زمانی باید نگران خونریزی لثه باشم؟
اگر لثههای شما بهطور منظم، بهخصوص بدون مسواکزدن یا نخ دندان کشیدن، خونریزی میکنند، میتواند نشانهای از بیماری زمینهای مانند بیماری لثه یا کمبود ویتامین باشد.
