یکی از مهمترین روشهای درمانی برای برطرف کردن آسیبهای دندانی، عصب کشی است. دندانهای جلو نقش بسزایی در زندگی و فعالیتهای روزمره دارند؛ به همین جهت عصب کشی دندان جلو با هدف حفظ آن، یکی از اصلیترین روشهای درمانی در دندانپزشکی است.
چرا عصب کشی دندانهای جلو از اهمیت بالایی برخوردار است؟
عصب کشی دندان جلو یک راهکار درمانی در حوزه دندانپزشکی است که با هدف برطرف کردن ناراحتی و حفظ دندان انجام میشود. دندانهای پیشین و نیش، نقش بسیار مهمی در زیبایی لبخند، صحبت کردن و غذا خوردن بر عهده دارند.
چنانچه این دندانها دچار پوسیدگی یا عفونت شوند به عصبکشی نیاز پیدا میکنند و عدم درمان به موقع آنها میتواند به مشکلات جدیتری چون سرایت عفونت به لثه، استخوان فک و از دست رفتن دندان منجر شود.
- درمان عفونت دندان
یکی از مهمترین دلایل عصب کشی دندان، عفونت پالپ است که بر اثر پوسیدگی عمیق، شکستگی یا ترک خوردن دندان بروز میکند.
نفوذ باکتریها و آلودگیها به پالپ دندان، باعث بروز التهاب و نکروز شده که با درد شدید همراه است. عفونت میتواند به لثه و سایر دندانها سرایت کند و بیماریهای پریودنتال، آبسه و تحلیل استخوان فک را ایجاد نماید.
- بازیابی عملکرد دندان
آسیب دیدن دندانهای جلو، باعث شده که به هنگام گاز زدن غذا یا نوشیدن، بهخصوص مواد غذایی گرم و سرد، احساس درد و ناراحتی کنید. این ناراحتی حتی به هنگام تنفس در هوای سرد نیز میتواند آزار دهنده باشد.
- تکلم صحیح
چنانچه دندانهای جلو آسیب ببینند مشکلات گفتاری ایجاد کرده و بر اعتماد به نفس تأثیر خواهند گذاشت.
- حفظ دندان طبیعی و عدم نیاز به درمانهای پرهزینه
چنانچه درمان ریشه دندان جلو بهموقع انجام نگردد، دندان از دست رفته و باید کشیده شود. در چنین شرایطی میبایست از درمانهای جایگزین مانند بریج یا ایمپلنت استفاده کرد که پرهزینه و زمانبر هستند. هزینه درمان ریشه دندان به مراتب کمتر بوده و یک راهکار محافظهکارانه است که به واسطه آن دندان حفظ میشود.
- حفظ زیبایی لبخند
اگر دندان معیوب عصبکشی نشود، پس از نکروز پالپ، دندانها به رنگ زرد یا خاکستری تغییر کرده و ظاهری ناخوشایند ایجاد میکنند. با گسترش عفونت این تغییر رنگ شدیدتر شده و از دهان بوی نامطلوبی منتشر میشود.
تاثیرات عصب کشی دندان جلو بر زیبایی لبخند شما
عصب کشی دندان جلو با هدف حفظ ساختار دندانهای آسیب دیده انجام میشود و از گسترش عفونت جلوگیری میکند؛ اما این درمان میتواند بر ظاهر و زیبایی لبخند نیز تأثیر بگذارد. خوشبختانه تکنیکهای مدرن دندانپزشکی توانستهاند این مشکل را برطرف سازند و به حفظ ظاهر طبیعی دندان کمک کنند.
- جلوگیری از تغییر رنگ دندان
پس از عصبکشی، شفافیت مینای دندان کاهش یافته و به رنگ خاکستری یا زرد متمایل میشود. این تغییر رنگ در دندانهای جلویی بیشتر به چشم میآید و جلب توجه میکند. برای جلوگیری از این تغییرات راهکارهای متنوعی مانند سفید کردن دندان با بلیچینگ داخلی، استفاده از مواد پرکننده همرنگ دندان یا ونیرها وجود دارند.
- کاهش استحکام دندان
عدم وجود عروق خونی برای تأمین رطوبت و انعطافپذیری دندان پس از عصبکشی، باعث شده که دندان شکننده و آسیبپذیر شود.
از آنجا که دندانهای جلویی بههنگام گاز زدن و ضربه بیشتر در معرض خطر هستند، دندان عصبکشی شده نیازمند مقاوم سازی است. برای افزایش استحکام این دندانها میتوان از ترمیم کامپوزیت، Fiber Post و روکشهای سرامیکی استفاده کرد.
- حفظ تقارن لبخند
چنانچه بهخوبی از دندان عصبکشی شده مراقبت نشود، دندان ضعیفتر شده و از دست خواهد رفت. در چنین شرایطی دندانهای مجاور به یک دیگر نزدیک میشوند تا فضای خالی را پر کنند.
این جابهجایی ترتیب دندانها را بر هم زده، بر زیبایی لبخند تأثیر گذاشته و تکلم را دچار مشکل میکند. برای اجتناب از این مشکلات، درمان ریشه دندان جلو باید با ترمیمهایی چون روکش و فایبر پست انجام گردد تا از جابهجایی دندان جلوگیری شود.
- درمان ریشه دندان جلو و سلامت لثهها
در برخی موارد پس از عصب کشی دندان جلو، لثه تحلیل رفته و ریشه دندان نمایان میشود. این عارضه بهطور معمول بر اثر التهابات ناشی از عفونت، فشار به دندان و رعایت نکردن بهداشت دهان رخ میدهد. دندانپزشک میتواند با استفاده از روشهای پیوند لثه و درمانهای زیبایی ظاهر دندان را بهبود بخشد.
مراحل دقیق عصب کشی دندان جلو
1. معاینه و تشخیص
قدم اول در عصبکشی یا درمان ریشه دندان، بررسی میزان پوسیدگی، آسیب و وجود عفونت است. دندانپزشک با معاینات بالینی مانند حساسیت دندان به حرارت و ضربه، وضعیت پالپ دندان را مورد بررسی قرار میدهد.
سپس با استفاده از تصویربرداری رادیوگرافی میزان گسترش عفونت به ریشه و استخوان فک را ارزیابی خواهد کرد. چنانچه پالپ دندان آسیب دیده و امکان ترمیم آن وجود نداشته باشد اقدام به عصبکشی میکند.
2. آمادهسازی ناحیه درمان
برای عصبکشی، دندانپزشک با بیحسی موضعی مانند لیدوکائین یا مشابه آن، ناحیه درمان را بیحس میکند تا بیمار هیچگونه احساس ناراحتی نداشته باشد.
دندانهای جلو در مقایسه با دندانهای آسیابی ریشه کوچکتر و پالم کمتری دارند و سریعتر بیحس میشوند. سپس یک پوشش لاستیکی Rubber Dam بهمنظور ایزوله کردن در مقابل آلودگیها و بزاق دهان، دور دندان قرار میگیرد.
3. دسترسی به کانال ریشه
پس از بیحس شدن ناحیه، دندانپزشک با استفاده از فرز مخصوص یک حفره بسیار کوچک در پشت دندان ایجاد میکند تا از طریق آن پالپ آسیب دیده را خارج و به کانال ریشه دسترسی داشته باشد. ضخامت دیواره دندانهای جلو نسبت به دندانهای عقبی بسیار نازکتر است و کوچکترین خطایی به ساختار دندان آسیب میرساند.
4. پاکسازی کانال ریشه
دندانپزشک با استفاده از فایلهای مخصوص اندودنتیک، ریشه، پالپ آسیب دیده و عفونت را از داخل کانال خارج کرده و آن را با محلولهای ضدعفونیکننده هیپوکلریت سدیم یا کلرهگزیدین شستوشو و ضدعفونی میکند. با این کار آلودگیها و باکتریها از بین میروند تا احتمال عفونت ثانویه به حداقل برسد.
5. شکلدهی کانال برای پر کردن
برای پر کردن مؤثر دندان، دیواره کانال با استفاده از فایلهای چرخشی یا دستی، شکل داده میشود تا به هنگام اعمال مواد پرکردنی هیچ فضای خالی باقی نماند.
دندانپزشک مجدداً کانال را با محلول ضدعفونی کننده شستوشو میدهد و با استفاده از کاغذ مخصوص Paper Points خشک میکند. باقی ماندن رطوبت درون کانال دندان زمینه رشد مجدد باکتریها را فراهم میکند.
6. پر کردن دندان
برای پر کردن کانال از مادهای زیست سازگار بهنام گوتاپرکا با خاصیت انعطافپذیری استفاده میشود. گوتاپرکا همراه با یک سیلر اعمال میگردد تا مواد بهخوبی در درون کانال فشرده و مهر و موم شوند. درصورتیکه دندانپزشک تشخیص دهد که ساختار دندان ضعیف شده، با قرار دادن یک پست فایبرگلاس در داخل کانال، آن را تقویت میکند.
7. ترمیم تاج دندان
اگر میزان تخریب دندان ناچیز باشد با استفاده از کامپوزیت همرنگ دندان پر میشود. برای ترمیم وسیعتر از روکش تمامسرامیکی یا زیرکونیا استفاده خواهد شد تا استحکام دندان را افزایش دهد. درصورتیکه رنگ دندان تغییر کرده باشد میتوان با ونیرهای پرسلن ظاهر دندان را بهبود بخشید.
عصب کشی دندان جلو چقدر طول می کشد؟
مدت زمان عصب کشی دندان جلو به عواملی چون میزان آسیب و گسترش عفونت بستگی دارد. عصبکشی ساده که دندان دچار التهاب پالپ شده، اما میزان عفونت آن محدود است در یک جلسه 45 تا 60 دقیقهای انجام میشود.
اگر میزان عفونت شدید و آبسه کرده باشد، درمان پیچیدهتر شده و 2 تا 3 جلسه بهطول میانجامد. در این شرایط دندانپزشک ابتدا با داروهای آنتیبیوتیک و ضدباکتریایی عفونت را کنترل کرده، سپس اقدام به پر کردن دندان میکند.
تفاوت عصب کشی دندان جلو با دندان های عقبی
عصب کشی دندان جلو با دندانهای عقبی بهدلیل تفاوتهای ساختاری، پیچیدگی و روش درمان متفاوت است. دندانهای پیشین و نیش تنها یک کانال ریشه دارند، اما ریشه دندانهای آسیاب کوچک و بزرگ از 2 تا 4 کانال متغیر هستند.
ازاینرو درمان ریشه دندان جلو به مراتب سادهتر و سریعتر از دندانهای عقبی است. همچنین دندانهای جلو سریعتر از دندانهای عقبی بیحس میشوند و به داروی بیحسی کمتری نیاز خواهند داشت.
لازم به ذکر است که دندانهای آسیابی بیشتر تحتفشار هستند و باید برای روکش کردن از مواد مقاوم سرامیکی یا زیرکونیا استفاده شود. از سوی دیگر برای ترمیم دندانهای جلویی یک ترمیم کامپوزیتی یا سرامیکی کفایت میکند.
عوارض و خطرات مرتبط با عصب کشی دندان جلو
عصب کشی دندان جلو با تمام فوایدی که دارد بیعیب نیست و مانند درمانهای دیگر عوارضی بهدنبال دارد.
- تغییر رنگ دندان: دندان عصبکشی شده بهدلیل از بین رفتن بافت زنده، با گذشت زمان تغییر رنگ میدهد. با بلیچینگ داخلی یا استفاده از روکشها میتوان این مشکل را برطرف نمود.
- ضعف ساختاری: پس از درمان ریشه، ساختار دندان ضعیف شده و احتمال شکستن آن وجود دارد. با روکش دندان میتوان استحکام دندان را بهبود بخشید.
- باقی ماندن عفونت: درصورتیکه کانال ریشه بهخوبی تمیز نشده و عفونتی باقی مانده باشد، عفونت ثانویه رخ خواهد داد که نیازمند درمان ریشه دندان مجدد یا اپیکواکتومی است.
- حساسیت و درد: بروز حساسیت و احساس درد پس از عصبکشی، امری عادی بوده و پس از مدتی برطرف میشوند.
راهنمای مراقبتهای پس از عصبکشی دندانهای جلو برای بهترین نتیجه
- رعایت بهداشت دهان و دندان: 2 مرتبه در روز با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و پس از هر وعده غذایی نخ دندان بکشید. بهتر است تا بهبودی کامل از خمیر دندان ضد حساسیت و مسواک نرم استفاده کنید.
- غذاهایی که سخت هستند مصرف نکنید: در چند روز اول غذاهای نرم مانند ماست، سوپ، اسموتی و… را میل نمایید.
- به برخی علائم توجه کنید: درصورتیکه پس از گذشت یک هفته تورم و حساسیت برطرف نشد به دندانپزشک مراجعه کنید.
- معاینات منظم دندانپزشکی: توصیه میشود هر 6 ماه یکبار برای بررسی سلامت دندان، به دندانپزشک مراجعه نمایید.
سخن پایانی
همانطور که اشاره شد؛ دندانهای جلویی نقش غیرقابل انکاری در فعالیتهای روزمره نظیر صحبت کردن، غذا خوردن و خندیدن دارند. عصب کشی دندان جلو با هدف حفظ این دندان و از بین بردن آسیبهای آن انجام میشود.
به همین جهت لازم است با فرایند عصب کشی دندان جلو، مدت زمان و عوارض آن آشنا باشید تا در صورت لزوم بتوانید از این راهکار درمانی بهره ببرید.
سؤالات متداول
عصب کشی دندان جلو فرایندی دردناک است؟
دندانپزشک پیش از هر اقدامی ناحیه مورد نظر را بیحس میکند تا دردی احساس نکنید.
دندان عصبکشی شده چقدر دوام میآورد؟
چنانچه به نکات مراقبتی توجه کنید، میتواند یک عمر دوام داشته باشد.
آیا ظاهر دندان پس از عصبکشی تغییر میکند؟
دندان عصبکشی شده پس از مدتی تغییر رنگ میدهد که با بلیچینگ داخلی و روکش کردن میتوان ظاهر آن را بازیابی کرد.
عصب کشی دندان جلو نیاز به تاج دارد؟
چنانچه ساختار دندان حفظ شده باشد، پر کردن کامپوزیت کافیست. دندانهایی که ضعیف شده و ساختارشان آسیب دیده نیاز به تاج دارند.