عصب کشی دندان
فهرست مطالب
عصب کشی دندان چیست؟
عصب کشی دندان یا درمان ریشه دندان (Root Canal Treatment)، یکی از روشهای تخصصی در شاخه اندودنتیکس رشته دندانپزشکی است. این روش زمانی انجام میشود که پالپ دندان، یعنی بخش مرکزی و زنده دندان که حاوی اعصاب، رگهای خونی و بافت همبند میباشد، دچار آسیب، التهاب یا عفونت شود.
پالپ دندان در دوران رشد دندان نقش مهمی در تامین مواد مغذی و خونرسانی به دندان دارد، اما پس از تکامل دندان، نقش حیاتی آن کاهش یافته و دندان میتواند بدون آن به حیات خود ادامه دهد.
عصب کشی دندان با هدف حذف پالپ آسیبدیده و جلوگیری از گسترش عفونت به بخشهای دیگر دندان یا ساختارهای اطراف آن انجام میشود. در این فرایند، پالپ عفونی یا مرده از کانالهای ریشه برداشته و کانالها با دقت پاکسازی و ضدعفونی میشوند.
در ادامه، فضای خالی با مواد مخصوصی مانند گوتاپرکا پر شده و دندان بهطور کامل مهر و موم میگردد تا مانع از ورود مجدد میکروبها شود.
این درمان جایگزینی برای کشیدن دندان است که از گسترش عفونت به استخوان فک و سایر بافتهای اطراف جلوگیری و عملکرد طبیعی دندان را حفظ میکند.
مراحل عصب کشی دندان
تشخیص اولیه و عکسبرداری
نیاز به عصب کشی با بررسی دقیق دندان توسط دندانپزشک تشخیص داده میشود. برای این منظور تصاویر رادیوگرافی مانند پریآپیکال برای ارزیابی میزان آسیب به پالپ و کانالهای ریشه نیاز خواهد بود. این تصاویر ساختار داخلی دندان و شدت عفونت یا التهاب را نشان میدهند.
بیحسی موضعی
برای راحتی بیمار، دندان و بافتهای اطراف آن بیحس میشوند. استفاده از بیحسی موضعی درد را از بین برده و امکان انجام دقیق مراحل درمان را نیز فراهم میسازد.
دسترسی به کانالهای ریشه
پس از بیحسی، دندانپزشک از طریق ایجاد حفرهای کوچک در تاج دندان به پالپ و کانالهای ریشه دسترسی پیدا میکند. این مرحله میبایست بهطور دقیق انجام شود تا به بافتهای سالم آسیب نرسد.
پاکسازی کانالها
در این مرحله، پالپ عفونی یا آسیبدیده با استفاده از ابزارهای تخصصی مانند فایلهای اندودنتیک برداشته میشود. سپس کانالهای ریشه بهطور کامل تمیز و ضدعفونی شده تا باکتریها و عفونت از بین بروند.
شکلدهی کانالها با تکنیکهایی مانند Step-back یا Crown-down انجام میشود تا به شکل مناسب آماده گردند.
پر کردن کانالها
پس از پاکسازی و ضدعفونی، کانالهای ریشه با مواد مخصوصی مانند گوتاپرکا پر میشوند. گوتاپرکا مادهای زیستسازگار است که فضای داخلی کانالها را بهطور کامل مهر و موم کرده و از نفوذ مجدد باکتریها جلوگیری میکند. این ماده همراه با سیلر Sealer برای اطمینان از بسته شدن کامل کانالها استفاده میشود.
ترمیم نهایی
در مرحله پایانی، تاج دندان بازسازی میشود. بسته به میزان آسیبدیدگی، میتوان از مواد ترمیمی مثل آمالگام، کامپوزیت یا روکش استفاده کرد. چنانچه ساختار دندان بهشدت تخریب شده باشد، نیاز به پست و کور یا روکش خواهد بود.
انواع روش های عصب کشی دندان
عصب کشی دندان بسته به شرایط خاص و شدت آسیب به روشهای مختلفی انجام میشود.
عصب کشی دندان استاندارد
روش استاندارد عصب کشی برای دندانهایی است که تعداد کانالهای کمتری دارند و آسیب یا عفونت آنها محدود به ناحیه پالپ است.
در این روش، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای دقیق وارد کانال ریشه شده، پالپ آسیبدیده را خارج و کانالها را تمیز و ضدعفونی میکند. این روش به یک جلسه درمانی محدود میشود و برای دندانهای جلویی یا با ساختار سادهتر مناسب خواهد بود.
عصب کشی پیچیده
این روش برای دندانهای مولار که دارای چندین کانال و ساختار پیچیدهتری هستند، انجام میشود. دندانهای مولار دارای سه یا چهار کانال ریشه هستند که دسترسی و پاکسازی آنها دشوارتر است.
در این روش، دندانپزشک با استفاده از فایلهای روتاری با دقت بیشتری به پاکسازی و ضدعفونی کردن کانالها میپردازد.
عصب کشی مجدد
عصب کشی مجدد وقتی نیاز میشود که درمان اولیه بهخاطر عدم پاکسازی کامل کانالها یا مشکلات دیگر موفق نبوده باشد. در چنین شرایطی، عفونت مجددا در ناحیه ریشه دندان ایجاد شده و نیاز به درمان دوباره دارد.
برای عصب کشی مجدد، دندانپزشک مواد پرکننده قبلی را خارج، کانالها را دوباره تمیز، ضدعفونی و پر میکند.
عصب کشی از روی روکش
این روش در مواردی که دندان روکش شده، دچار عفونت یا التهاب ریشه شده، نیاز میشود. در این روش، دندانپزشک از طریق روکش موجود وارد دندان شده، پالپ آلوده را خارج و سپس کانالها را تمیز و پر میکند.
عصب کشی از روی روکش بهدقت و مهارت بالایی نیاز دارد تا از آسیب دیدن روکش جلوگیری شود.
پالپوتومی و پالپکتومی
پالپوتومی و پالپکتومی دو روش مرتبط هستند که بیشتر در دندانهای شیری کودکان کاربرد دارند. با روش پالپوتومی، بخش آسیبدیده از پالپ دندان برداشته میشود، اما ریشهها دستنخورده باقی میمانند.
این درمان برای دندانهایی که تنها بخش تاج عفونی شده، مناسب است. در روش پالپکتومی، تمام پالپ دندان برداشته میشود. این درمان برای دندانهایی که بهطور کامل عفونی شدهاند و باید تمام بافت پالپ از دندان خارج گردد، کاربرد دارد.
اپیکواکتومی
عصب کشی دندان اپیکواکتومی یا میکرو جراحی ریشه، زمانی انجام میشود که درمان غیرجراحی کانال ریشه ناکام بوده و عفونت به انتهای ریشه رسیده باشد.
در این روش، دندانپزشک بافت لثه نزدیک دندان را برش میدهد تا به انتهای ریشه برسد. سپس قسمت کوچکی از نوک ریشه که بهطور معمول در دسترس نیست برداشته میشود.
درمان لیزری با سیستم واتر لیز
در این روش عصب کشی دندان، از لیزر برای درمان عفونت و تمیز کردن کانالهای ریشه استفاده میشود.
سیستم واتر لیز ترکیبی از نیروی آب، هوا و لیزر است که بهطور دقیق میکروارگانیسمها را از بین برده و کانال را ضدعفونی میکند. این روش بدون درد و با حداقل آسیب به بافتهای اطراف انجام میشود.
مراقبت های لازم پس از عصب کشی دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان
مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و دهانشویه یا آب نمک گرم بهطور منظم از بروز عفونت مجدد و آسیب به دندان درمانشده ممانعت میکند.
پرهیز از غذاهای سخت و چسبنده: تا زمانی که ترمیم نهایی دندان انجام نشده، از خوردن غذاهای سفت، چسبنده یا ترد خودداری نمایید. این مواد غذایی به دندان آسیب میرسانند و پانسمان موقت را جدا خواهند کرد.
مصرف داروها مطابق دستور دندانپزشک
در صورت تجویز داروهای مسکن یا آنتیبیوتیک، طبق دستورالعملهای ارائهشده آنها را مصرف کنید. داروهای مسکن برای کاهش درد و ناراحتیهای پس از درمان ضروری هستند و آنتیبیوتیکها برای جلوگیری از عفونتهای احتمالی تجویز میشوند.
معاینات منظم وضعیت دندان
ویزیت دورهای و منظم توسط دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندان عصب کشی شده و سلامت کلی دهان ضرورت دارد.
استفاده از محافظ دندان
در صورتی که دندان عصب کشی شده در معرض فشار زیاد قرار دارد، استفاده از محافظ دندان در شب توصیه میشود. این محافظها برای افرادی که عادت به دندان قروچه دارند لازم است.
اجتناب از خوردن و آشامیدن
تا زمانی که بیحسی ناشی از عصب کشی بهطور کامل از بین نرفته، از خوردن یا نوشیدن خودداری کنید. بهدلیل بیحسی، احتمال گاز گرفتن زبان یا لثه وجود دارد.
از فعالیتهای شدید اجتناب کنید
تا چند روز پس از عصب کشی، بهتر است از انجام فعالیتهای بدنی شدید مانند دویدن، کوهنوردی یا ورزشهای سخت خودداری کنید. استراحت، فشار خون در ناحیه صورت و دهان را کاهش داده و از بروز تورم یا خونریزی جلوگیری میکند.
عصب کشی دندان چه زمانی ضرورت دارد؟
عصب کشی دندان بهعنوان آخرین راه برای جلوگیری از گسترش عفونت به استخوان فک و از دست رفتن دندان انجام میشود.
درد شدید و مداوم
یکی از مهمترین علائمی که نشان میدهد دندان به عصب کشی نیاز دارد، درد شدید و مداوم است. دردهای دندانی که بهصورت مداوم وجود دارند و با جویدن یا فشار بر روی دندان تشدید میشوند، اغلب نشانه التهاب یا عفونت در عصب دندان هستند.
حساسیت به گرما و سرما
چنانچه دندان به گرما و سرما حساسیت شدیدی نشان دهد و پس از برطرف شدن محرکها ادامه یابد، پالپ دندان آسیب دیده است. برای جلوگیری از گسترش عفونت، عصب کشی ضروری خواهد بود.
عفونت و تورم لثه
تورم و التهاب لثه اطراف دندان آسیبدیده، به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی عمیق یا آسیب به دندان ایجاد میشود. در چنین شرایطی، با عصب کشی عفونت موجود پاکسازی خواهد شد.
پوسیدگی عمیق دندان
وقتی پوسیدگی به ریشه دندان و بافت عصبی آن برسد، تنها راه برای حفظ دندان، انجام درمان کانال ریشه است.
آسیب و ضربه به دندان
دندانهایی که بهدلیل تصادف یا ضربه شدید آسیب میبینند، با گذشت زمان دچار التهاب و عفونت پالپ میشوند. برای درمان این عارضه دندانپزشک اقدام به عصب کشی دندان میکند.
تغییر رنگ دندان
تیره شدن یا تغییر رنگ دندان یکی از نشانههای عفونت یا آسیب به پالپ دندان است. هنگامی که پالپ دندان دچار آسیب یا عفونت میشود، دندان به رنگ تیره یا زرد تغییر میکند.
آبسه و التهاب مکرر در لثه
آبسهها یا تجمع چرک در ناحیه لثه و دندان، از دیگر نشانههای نیاز به عصب کشی هستند. آبسه بهخاطر عفونت در ریشه دندان ایجاد شده و با درد شدید و تورم در ناحیه اطراف دندان همراه است.
احساس درد هنگام جویدن
دندانهای عفونی یا آسیبدیده هنگام جویدن درد شدیدی دارند. این درد نشاندهنده مشکلی در عصب دندان است که با عصب کشی درمان میشود.
وجود ترک یا شکستگی در دندان
ترک یا شکستگی دندان میتواند به عصب آسیب برساند و باعث عفونت شود. در این صورت، عصب کشی برای نجات دندان ضروری خواهد بود.
آسیب به پرکردگی قدیمی
در صورتی که پرکردگیهای قدیمی دندان دچار نشتی شوند، محیط مناسبی برای رشد باکتریها فراهم خواهند کرد. تنها راه درمان این عارضه عصب کشی مجدد دندان است.
دلایل شکستن دندان عصب کشی شده چیست؟
عصب کشی دندان، خود به تنهایی باعث ضعیف شدن دندان نمیشود. دندانهای عصب کشی شده بهخاطر حذف پالپ و تغییرات ساختاری پس از درمان، نسبت به دندانهای سالم شکنندهتر هستند.
این دندانها دیگر دارای منبع خونرسانی طبیعی نیستند. بنابراین پس از عصب کشی دندان، میبایست بیش از پیش به دندان درمان شده اهمیت دهید.
فشار بیش از حد روی دندان
یکی از شایعترین دلایل شکستن دندان عصب کشی شده، اعمال فشار زیاد بر آن است. این فشار میتواند ناشی از گاز زدن یا جویدن غذاهای سفت مانند آجیل، آبنبات یا یخ باشد.
همچنین عاداتی مانند دندانقروچه یا براکسیسم در هنگام خواب یا استرس، فشار مداوم و شدیدی بر دندانها وارد میکند.
عدم استفاده از روکش دندان
روکش ضعفهای دندان را پوشانده و مقاومت آن را افزایش میدهد. عدم استفاده از روکش پس از عصب کشی، دندان را در برابر آسیبهای ناشی از جویدن غذاهای سخت یا ضربههای ناگهانی بیدفاع میکند.
کیفیت پایین مواد ترمیمی
استفاده از مواد بیکیفیت یا اجرای نادرست مراحل ترمیم، نقاط ضعفی در ساختار دندان ایجاد میکنند. این نقاط ضعف باعث ترکخوردگی یا نشت مواد ترمیمی میشود که در نهایت به شکستن دندان منجر خواهد شد.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
دندان عصب کشی شده بیشتر از گذشته نیاز به مراقبت روزانه دارد. عدم رعایت بهداشت دهان، مانند مسواک نزدن، نخ دندان نکشیدن یا استفاده نکردن از دهانشویه، باعث تجمع پلاک و باکتریها در اطراف دندان میشود. این امر به پوسیدگی ثانویه یا عفونت لثه منجر شده و ساختار دندان را ضعیف میکند.
ضربه یا آسیب فیزیکی
دندانهای عصب کشی شده بهخاطر ضعف ساختاری نسبت به دندانهای سالم در برابر ضربهها یا حوادث فیزیکی آسیبپذیرتر هستند. حوادثی مانند برخورد اشیای سخت، سقوط، یا تصادف میتوانند به دندانهای درمان شده آسیبهای جدی وارد کنند.
دندانقروچه یا براکسیسم
دندانقروچه، عادت ناخودآگاهی است که اغلب در هنگام خواب یا در شرایط استرس اتفاق میافتد. این عادت فشار مداومی بر دندانها وارد میکند که بر دندانهای عصب کشی شده تاثیر مضاعفی خواهد گذاشت.
پوسیدگی ثانویه
پوسیدگی جدید میتواند در اطراف مواد ترمیمی یا زیر روکش ایجاد شود و ساختار دندان را بهشدت ضعیف کند.
امکان عصب کشی دندان از روی روکش وجود دارد؟
عصب کشی دندان از روی روکش یکی از روشهای پیشرفته در دندانپزشکی است که برای درمان مشکلات ریشه در دندانهای روکششده بهکار میرود.
این روش زمانی ضرورت مییابد که دندان در زیر روکش دچار عفونت، پوسیدگی عمیق یا آسیب به ریشه شده باشد. این روش امکان درمان دندان را بدون نیاز به برداشتن روکش فراهم کرده و از صرف هزینه و زمان اضافی اجتناب میکند.
در روش عصب کشی دندان از روی روکش، دندانپزشک ابتدا با ایجاد یک سوراخ کوچک در سطح روکش به ریشه دندان میرسد. سپس کانالهای ریشه بهطور کامل تمیز و ضدعفونی شده تا بافتهای عفونی و باکتریها از بین بروند.
پس از آن، کانالها دوباره با مواد مخصوص پر شده تا از نفوذ میکروبها جلوگیری شود. در نهایت، حفره ایجاد شده با موادی که از نظر زیبایی و استحکام متناسب با روکش هستند، ترمیم خواهد شد.
هزینه عصب کشی دندان در کلینیک دکتر نوربخش
کلینیک دکتر نازنین نوربخش با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته و تکنولوژیهای نوین، خدمات عصب کشی دندان را با کیفیت بالا و هزینهای رقابتی ارائه میدهد.
تیم متخصص و مجرب کلینیک با ارائه مشاورههای تخصصی و شفافیت در اعلام هزینهها، بیماران را برای اتخاذ تصمیمات آگاهانهتر یاری میکند.
برای اطلاعات دقیقتر درباره هزینههای عصب کشی و دریافت مشاوره، میتوانید با کلینیک دکتر نوربخش تماس بگیرید و از خدمات حرفهای و تخصصی این مجموعه بهرهمند شوید.
در ادامه عواملی که بر هزینه عصب کشی دندان تاثیرگذارند را بهصورت اجمالی شرح میدهیم.
- یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر هزینه عصب کشی دندان، تعداد کانالهای ریشه دندان است. دندانهای جلو یک کانال دارند و هزینه درمان آنها نسبت به دندانهای عقبی که دارای دو یا چند کانال هستند، کمتر است. همچنین، دندانهای عقبی بهخاطر دسترسی دشوار و پیچیدگی بیشتر، هزینهبرتر خواهند بود.
- اگر دندان به شدت عفونی شده یا بافتهای اطراف آن آسیبدیده باشند، نیاز به درمانهای بیشتری مانند تخلیه عفونت یا مصرف داروهای خاص خواهد بود. هرچه درمان پیچیدهتر شود، هزینه آن افزایش خواهد یافت.
- در بسیاری از موارد، پس از عصب کشی، نیاز به درمانهای تکمیلی مانند روکش دندان وجود دارد. این درمانها برای تقویت ساختار دندان و حفظ آن در برابر شکستگی ضروری هستند و هزینه جداگانهای دارند که به هزینه کلی درمان افزوده میشود.
سوالات متداول
آیا عصب کشی دندان درمانی درد آور است؟
خیر، قبل از انجام عصب کشی، دندانپزشک با استفاده از بیحسی موضعی، ناحیه مورد نظر را بیحس میکند. از این رو، بیمار در طول درمان هیچ دردی احساس نخواهد کرد.
احتمال عفونت مجدد دندان عصب کشی شده وجود دارد؟
اگرچه عصب کشی یکی از روشهای موفقیتآمیز برای درمان عفونت ریشه دندان است، اما در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، یا وجود مشکلاتی مانند ترک یا شکستگی، احتمال دارد دوباره عفونت کند.
عصب کشی دندان چقدر زمان نیاز دارد؟
مدت زمان انجام عصب کشی به عوامل مختلفی مانند تعداد کانالهای ریشه دندان، پیچیدگی درمان و شرایط کلی دندان بستگی دارد. بهطور معمول، عصب کشی در یک یا دو جلسه انجام میشود.
آیا دندان پس از عصب کشی باید روکش شود؟
بله، پس از انجام عصب کشی، دندان ضعیفتر شده و احتمال شکستگی آن افزایش مییابد. بنابراین برای تقویت دندان، افزایش طول عمر و حفظ ظاهر، روکش دندان توصیه میشود.
طول عمر دندان عصب کشی شده چقدر است؟
با رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام معاینات دورهای، دندان عصب کشی شده سالها دوام میآورد. البته، این مدت زمان به عوامل مختلفی مانند جنس مواد پرکننده، نوع روکش و استحکام ذاتی دندان هر فرد بستگی دارد.