احساس درد دندان بعد از عصب کشی یکی از مشکلات رایج و آزاردهنده بعد از عصب کشی دندان است. در فرایند عصب کشی دندان پالپ‌های عفونی و آسیب دیده حذف شده و درد ناشی از آن نیز از بین می‌رود.
بااین‌وجود این احساس درد ممکن است تا مدتی باقی بماند. به همین جهت در این مقاله قصد داریم دلایل، علت و راه‌های درمان درد دندان بعد از عصب کشی را بهطور مفصل بررسی و به تمام سؤالات شما در این زمینه پاسخ دهیم.
دلایل درد دندان بعد از عصب کشی
درمان ریشه یا عصب کشی دندان روشی متداول و مؤثر در دندانپزشکی است که به‌منظور حفظ دندان‌هایی که دچار پوسیدگی یا عفونت شده‌اند، انجام میشود. در این فرایند دندانپزشک با حذف پالپ عفونی یا آسیب دیده، منبع اصلی درد را از بین می‌برد.
بااین‌حال بعد از عصب کشی دندان احساس درد و ناراحتی تا مدتی باقی خواهد ماند. درد دندان بعد از عصب کشی دلایل مختلفی دارد و شدت آن برای هر فرد متفاوت است.
- التهاب بافت‌های اطراف دندان
رایج‌ترین دلیل درد دندان بعد از عصب کشی، التهاب بافت‌های اطراف دندان درمان شده است. علاوه‌بر عفونت و ناراحتی پیش از درمان، استفاده از ابزارهای دندانپزشکی برای خارج کردن پالپ آلوده، موجب تحریک و التهاب شدید بافت اطراف دندان میشود. از آنجا که عوامل بروز التهاب رفع شده‌اند، درد و ناراحتی پس از چند روز کاهش مییابد.
- واکنش سیستم ایمنی به پرکردگی ریشه
پس از عصبکشی، دندان با مواد گوتاپرکا پر میشود. بدن برخی از افراد به این مواد حساسیت داشته و واکنش نشان می‌دهد که با التهاب و درد شدید همراه است. بهطور معمول این واکنش موقتی بوده و پس از گذشت چند روز برطرف میشود، اما در موارد بسیار نادر نیاز به مداخله دندانپزشکی است.
- تحریک عصب اطراف دندان
علی‌رغم حذف پالپ و عصب‌دندان، در بافت‌های اطراف همچنان اعصاب و لیگامان‌هایی وجود دارند که به‌هنگام درمان ریشه تحریک میشوند. این درد موقتی بوده و با مراقبت و مصرف داروهای ضدالتهاب برطرف خواهد شد.
- اعمال فشار بر روی دندان ترمیم شده
پس از عصبکشی، دندان با مواد مخصوص پر شده و روکش میشود. درصورتی‌که ترمیم بهطور صحیح انجام نشده باشد، به دندان فشار وارد شده و به‌هنگام جویدن احساس درد می‌کنید. دندانپزشک می‌تواند با تنظیم مجدد ترمیم، این مشکل را برطرف کند.
- احساس درد در دندانهای مجاور
تمامی دندانها به یک شبکه عصبی متصل هستند. از این رو زمانی که یک دندان تحت درمان ریشه قرار می‌گیرد، دندانهای مجاور نیر واکنش نشان میدهند. این واکنش با درد همراه بوده و به‌هنگام جویدن افزایش مییابد، اما موقتی است و با گذر زمان برطرف خواهد شد.
- واکنش به داروهای بیحسی
دندانپزشک به‌منظور راحتی بیشتر بیمار، قبل از هر اقدامی محل درمان را بی‌حس می‌کند. داروهای بیحسی حین درمان، دندان را بهطور کامل بی‌حس می‌کنند، اما پس از اینکه اثرشان برطرف شد، احساس درد خواهید کرد.
برخی افراد به داروهای بیحسی واکنش متفاوتی نشان داده و بافت اطراف دندان‌شان دچار التهاب میشود. این التهاب و درد ناشی از آن، موقتی بوده و در عرض چند روز بهطور کامل از بین می‌رود.
آیا درد دندان بعد از عصب کشی طبیعی است؟
درد دندان بعد از عصب کشی، واکنش طبیعی بدن به درمان و ناشی از التهاب بافت‌های اطراف دندان است. در فرایند درمان ریشه، عصب و پالپ عفونی داخل دندان برداشته میشود.
بااین‌وجود بافت‌های اطراف دندان همچنان زنده هستند و تا چند روز حساس خواهند بود. درد دندان بعد از عصب کشی خفیف بوده و با مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن قابل کنترل است.
این درد به‌مرور کاهش یافته و می‌تواند چند روز تا یک هفته ادامه داشته باشد. چنانچه فرایند عصبکشی به‌خوبی انجام شود، احساس درد امری طبیعی بوده و جزئی از درمان است، اما ادامه‌دار و شدید شدن درد که با تورم و ترشح عفونت همراه باشد، نیاز به درمان فوری و مراجعه به دندانپزشک خواهد داشت.
علت درد شدید بعد از درمان عصب کشی
برخی مواقع درد دندان بعد از عصب کشی، از حد انتظار فراتر بوده و بیش از یک هفته طول می‌کشد. این احساس درد، زندگی روزمره را مختل کرده و دارای علائمی چون تورم و خروج چرک است.
این علائم نشانه‌ای از عدم موفقیت درمان یا آسیب جدی به دندان هستند که در صورت مشاهده باید هرچه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه نمایید و تحت درمان قرار بگیرید. لازم به ذکر است که درمان‌های اضافی هزینه عصب کشی دندان را افزایش خواهند داد.
بقایای عفونت در کانال دندان
چنانچه عفونت موجود در کانال ریشه بهطور کامل حذف و ضدعفونی نشده باشد، باعث ایجاد درد دندان بعد از عصب کشی میشود. این درد با گذشت زمان به‌جای این که کاهش یابد، شدت یافته و غیر قابل تحمل خواهد شد. در چنین شرایطی نیاز است که دندان مجدداً تحت درمان ریشه قرار گیرد.
بیماری‌های لثه
برخی از بیماری‌های لثه مانند عفونت، التهاب و آبسه با عصبکشی درمان نمی‌شوند. این مشکلات بسیار دردناک هستند و نیاز است که توسط متخصص بیماری‌های لثه تحت درمان قرار گیرند.
وجود ترک یا شکستگی
گاهی اوقات ساختار دندان به قدری تضعیف شده که به‌هنگام درمان یا پس از عصبکشی، بر اثر فشار ناشی از جویدن ترک می‌خورد و با درد شدید همراه است. چنانچه ترک خوردگی شدید نباشد با روکش دندان می‌توان آن را درمان نمود، اما اگر میزان آسیب شدید باشد کشیدن دندان ضرورت مییابد.
پرکردن ناکافی کانال‌ها
یکی از مهم‌ترین مراحل درمان ریشه دندان، پر کردن دقیق کانال‌های ریشه برای جلوگیری از ورود مجدد آلودگی‌ها و باکتری‌ها به داخل دندان است. چنانچه دندان به‌خوبی مهر و موم نشده باشد، مجدد عفونت کرده و پس از چند روز درد را تشدید می‌کند. در چنین شرایطی دندان باید دوباره عصبکشی شود.
نشت هیپوکلریت سدیم از کانال دندان
دندانپزشک برای شست‌وشو و ضد عفونی کانال‌های دندان از محلول هیپوکلریت سدیم استفاده می‌کند. این ماده بقایای عفونت و باکتری‌ها را بهطور کامل از بین می‌برد.
اگر این ماده از انتهای ریشه به بیرون نشت کند، باعث التهاب و درد شدید میشود. این احساس درد بلافاصله بعد از عصبکشی آغاز و تا چند هفته ادامه خواهد داشت. این وضعیت با مصرف داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان است.
پر کردن بیش از حد کانال یا روکش نامناسب
چنانچه دندان بیش از حد پر شود یا روکش دندان به‌خوبی تنظیم نشده و بلندتر از حد معمول باشد، به‌هنگام جویدن فشار زیادی به دندان وارد شده و با درد همراه است. این مشکل با تنظیم مجدد پرکردگی و روکش به‌راحتی درمان خواهد شد.
نادیده گرفته شدن یکی از کانال‌ها
برخی از دندانها به‌خصوص دندانهای آسیاب، چندین کانال ریشه دارند که ممکن است حین درمان یکی از آن‌ها از قلم افتاده و تشخیص داده نشود. در چنین شرایطی عفونت در ریشه باقی مانده و بیمار حتی پس از عصبکشی هم درد و ناراحتی را تجربه می‌کند.
عفونت استخوان اطراف ریشه دندان
چنانچه عفونت به بافت‌های اطراف دندان گسترش یافته و ریشه دندان یا استخوان را درگیر کرده باشد، حتی پس از انجام موفقیت‌آمیز عصبکشی، احساس درد و تورم برطرف نمی‌شود.
این عارضه درصورتی‌که بدن قادر نباشد عفونت را بهطور طبیعی از بین ببرد، بروز می‌کند. دندانپزشک برای درمان عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کرده یا در موارد شدیدتر، اقدام به درمان مجدد کانال ریشه یا جراحی دندان خواهد کرد.
التهاب رباط پریودنتال
رباط پریودنتال، بافتی است که به‌واسطه آن دندان به استخوان فک متصل میشود. اگر در حین عصبکشی این رباط تحت فشار قرار گیرد، ملتهب شده و با درد زیادی همراه است. این ناراحتی، درد دندان بعد از عصب کشی را افزایش داده و مدت بیشتری باقی می‌ماند.
راه‌های درمان درد دندان بعد از عصب کشی
- مصرف داروهای مسکن: داروهای مسکن یکی از رایج‌ترین راه‌های کاهش درد دندان بعد از عصب کشی هستند. دندانپزشک بسته به شدت درد، داروی مسکن را تجویز می‌کند.
- اصلاح مشکلات احتمالی پس از عصبکشی: چنانچه درد دندان بعد از عصب کشی، ناشی از پر کردن بیش از حد دندان یا باقی ماندن عفونت باشد، نیاز است که دندانپزشک اقدامات اصلاحی انجام دهد. دندانپزشک می‌تواند میزان پر کردگی را کاهش داده، دندان را مجددا عصبکشی کند یا در صورت وجود بیماری لثه اقدام به جراحی لثه نماید.
- اپیکو کتومی: درصورتی‌که عفونت در انتهای ریشه دندان باقی مانده باشد، دندانپزشک با جراحی اپیکو کتومی عفونت و بافت‌های آلوده اطراف آن را بر می‌دارد.
- کشیدن دندان و جایگزینی ایمپلنت: چنانچه هیچ‌کدام از روش‌های درمانی کارساز نباشند، آخرین گزینه کشیدن دندان و جایگزینی آن با بریج یا ایمپلنت است.
تفاوت درد طبیعی و درد غیرطبیعی پس از عصب کشی
بروز درد دندان بعد از عصب کشی طبیعی بوده و شدت آن خفیف تا متوسط است که پس از چند روز کاهش مییابد. همچنین به‌هنگام جویدن غذا یا لمس، ناحیه درمان حساس میشود. این حساسیت نیز موقتی بوده و با گذر زمان برطرف خواهد شد.
در مقابل، درد دندان بعد از عصب کشی که شدید و طولانی مدت باشد طبیعی نبوده و نشانه‌ای از وجود مشکلات بسیار جدی است. چنانچه درد بیش از یک هفته ادامه داشت و با تورم، ترشح چرک یا تب همراه بود، باید سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید.
چگونه درد دندان بعد از عصب کشی را آرام کنیم؟
- رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن با خمیردندان ضد حساسیت حداقل 2 بار در روز و استفاده از دهانشویه می‌تواند از بروز عفونت مجدد جلوگیری کند.
- عدم مصرف غذاهای ترد و سخت: با مصرف غذاهای نرم، تا زمانی که دندان بهطور کامل بهبود یابد، می‌توانید از وارد شدن فشار بر آن و درد بیشتر اجتناب کنید.
- پرهیز از نوشیدنی‌های داغ و سرد: نوشیدنی‌های داغ یا سرد حساسیت و درد دندان را افزایش میدهند.
- عدم استعمال دخانیات: کشیدن سیگار، درد را افزایش داده و احتمال بروز عفونت ثانویه را قوت می‌بخشد.
- عدم انجام فعالیت‌های سنگین: هرگونه فعالیت فیزیکی شدید، باعث بالا رفتن فشار خون شده و درد را افزایش می‌دهد.
روش‌های خانگی برای کاهش ناراحتی بعد از عصب کشی
- استفاده از کمپرس: برای کاهش التهاب و تسکین درد دندان بعد از عصب کشی، می‌توانید یک کمپرس سرد آماده کرده و به مدت 15 دقیقه بر روی ناحیه مورد نظر قرار دهید.
- محلول آب نمک گرم: شست‌وشوی دهان با محلول آب نمک گرم، باکتری‌ها را از بین برده و التهاب را کاهش می‌دهد.
- روغن‌های طبیعی: روغن‌های طبیعی مانند میخک، نعناع و… دارای خاصیت ضد التهابی هستند. کافیست چند قطره از روغن را بر روی یک پنبه ریخته و بر روی ناحیه درمان شده بگذارید.
سخن پایانی
همان‌طور که در این مقاله اشاره شد؛ درد دندان بعد از عصب کشی می‌تواند تا حدودی طبیعی باشد. بااین‌حال در صورت افزایش درد و در برخی مواقع بروز علائم همراه، لازم است به دندانپزشک مراجعه کرده تا علت درد شدید دندان بعد از عصب کشی مشخص گردد.
سؤالات متداول
تا چند روز پس از عصبکشی، درد دندان طبیعی است؟
احساس درد، بهمدت 3 تا 7 روز که به مرور کاهش مییابد، طبیعی است.
چرا پس از عصبکشی در دندانهای مجاور احساس درد میکنم؟
تمامی دندانها به یک شبکه عصبی واحد متصل هستند و بهطور موقتی واکنش نشان میدهند.
داروهای بیحسی باعث درد بعد از عصب کشی دندان میشوند؟
برخی از افراد بهدلیل واکنش متفاوت به داروهای بیحسی، ممکن است با از بین رفتن اثر بیحسی درد شدیدی را تجربه کنند.
وجود درد دندان بعد از عصب کشی نشانه‌ای از شکست درمان است؟
خیر، اما اگر درد شدت یابد و مداوم باشد، نیاز به بررسی مجدد دارد.
