کاشت ایمپلنت دندان جانشینی موثر برای دندانهای از دست رفته و بهبود ظاهر افراد است. پیش از ایمپلنت، پزشک معالج میبایست سوابق پزشکی بیمار را به دقت بررسی کند. برخی از بیماریهای زمینهای میتوانند در فرایند جراحی و دوران نقاهت اختلال ایجاد کنند. دیابت یکی از بیماریهایی است که فرایند کاشت دندان را تحت تاثیر قرار میدهد. دیابیت باعث میشود که زخمهای ناشی از جراحی به کندی بهبود یابند. به همین دلیل بسیاری از افراد مبتلا به دیابت از انجام ایمپلنت اجتناب میکنند؛ اما برخلاف تصور عام، کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی امکانپذیر است. با این حال، این گروه از افراد به دلیل شرایط خاصی که دارند، نیازمند مراقبتهای ویژهای هستند.

تاثیر دیابت بر کاشت دندان
همانطور که پیشتر اشاره شد، بیماری دیابت فعالیتهای عمومی بدن را دچار اختلال میکند. از این رو فرد مبتلا به دیابت از شرایط ویژهای برخوردار است. در ادامه بهطور اختصار به شرح مهمترین مواردی که بر کاشت ایمپلنت تاثیر میگذارند خواهیم پرداخت.
کاهش گلوکز خون
گلوکز خون به طور مستقیم بر فرآیند بهبود زخمها و جراحات تاثیر دارد. دیابت، با تغییر میزان گلوکز خون، بر سیستم ایمنی بدن تاثیر میگذارد و احتمال ابتلا به عفونت و التهاب را افزایش میدهد. از آنجا که کاشت ایمپلنت دندان، یک فرآیند جراحی است، مقاومت بدن در برابر عفونت از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی نیازمند کنترل دقیق میزان گلوکز خون و حفظ آن در محدودههای نرمال است. چنانچه گلوکز خون به طور ثابت کنترل نگردد، احتمال عفونت و عدم موفقیت کاشت ایمپلنت افزایش مییابد. بنابراین، افراد دیابتی قبل از تصمیم به کاشت دندان، باید با پزشک خود مشورت و میزان گلوکز خون خود را به ثبات برسانند. پس از کاشت ایمپلنت دندان، افراد دیابتی نیازمند مراقبت دقیق از دهان و دندانهای خود هستند. رعایت بهداشت دهانی، نظارت دقیق بر میزان قند خون و مراقبت مستمر از دندانها اهمیت زیادی دارد.
اگرچه دیابت ممکن است کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی را با چالشهایی روبرو کند. با کنترل دقیق و پایدار نگه داشتن میزان گلوکز خون، این جراحی بدون هیچگونه خطری قابل انجام است. افراد دیابتی با رعایت نکات بهداشتی و پزشکی، میتوانند از مزایای کاشت ایمپلنت دندان بهرهمند شوند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. به همین منظور شناخت بیشتر بیماری دیابت و تاثیر آن بر کاشت دندان امری ضروری میباشد.
کاهش ایمنی بدن
هنگامی که گلوکز خون به طور دائم در سطح بالایی قرار داشته باشد، عملکرد گلبولهای سفید، که نقش حیاتی در سیستم ایمنی دارند، مختل میشود. کاهش فعالیت گلبولهای سفید، از مقاومت بدن در برابر باکتریها میکاهد و درمان زخم به کندی پیش میرود. چنین شرایطی احتمال عفونت زخم و محل جراحی را افزایش میدهد.
کاهش گردش خون
دیابت کنترل نشده بر گردش خون تاثیر میگذارد و آن را کاهش میدهد. بنابراین ارسال مواد مغذی به زخمها به درستی انجام نمیشود و جراحات به کندی بهبود مییابند. دیابت باعث نوروپاتی دیابتی میشود که بر بهبود زخمها و مشکلات مرتبط با ایمپلنت و دیابت تاثیر میگذارد.

اختلال در سیستم عصبی
قند خون کنترل نشده میتواند به عصب آسیب برساند و باعث بیحسی در ناحیه جراحی شود. عدم احساس درد موجب به تعویق افتادن درمان جراحت شده و به بدتر شدن شرایط زخم ایمپلنت منجر میشود. از دیگر تاثیرات دیابت بر جراحی ایمپلنت دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- کاهش تولید هورمون رشد
- کاهش تولید و ترمیم عروق خونی جدید
- تضعیف سد پوستی
- کاهش تولید کلاژن
عوارض ناشی از بیماری دیابت پس از کاشت دندان
بیماری دیابت موجب افزایش سطح قند خون شده و بر عملکرد بدن تاثیر میگذارد. چنانچه دیابت کنترل نشود، افراد دیابتی پس از کاشت ایمپلنت، در معرض عوارض زیر قرار میگیرند.
- تاخیر در بهبود: دیابت کنترل نشده، سرعت بهبودی محل جراحی را کاهش میدهد. طولانی شدن مدت بهبودی، به خصوص در بافتهای نرم (مانند لثه)، میتواند بر اثر اختلال در خونرسانی به محل جراحی باشد.
- عدم جوش خوردگی با استخوان (اُستِوئینتِگریشن): بیماری دیابت باعث میشود اتصال ایمپلنت به استخوان فک با تاخیر انجام شود. از این رو دندانهای ایمپلنت افراد مبتلا به دیابت بیشتر در خطر شکستگی قرار میگیرند. اختلال در عملکرد سلولهای سازنده استخوان اطراف ایمپلنت، مانع تشکیل استخوان شده و بر فرآیند جوش خوردگی با استخوان تاثیر میگذارد.
- خطر بروز عفونت: دیابت باعث کاهش ایمنی بدن میشود. از این رو افراد مبتلا به دیابت بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند. به همین دلیل احتمال بروز عفونت در زخمهای برجا مانده از جراحی ایمپلنت افزایش مییابد.
آیا کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی امکانپذیر است؟
موفقیت کاشت دندان به چندین عامل مختلف، به خصوص بیماریهای زمینهای بستگی دارد. بیش از ۴۲۲ میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری دیابت مبتلا هستند. از عوارض این بیماری میتوان به عفونت لثه و از دست دادن دندانها اشاره کرد. با پیشرفت علم، کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی نیز ممکن شده است و دیگر منحصر به افراد سالم از نظر سیستم ایمنی، نیست. تحقیقاتی که اخیرا صورت گرفته نشان میدهند که کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی به اندازه افراد سالم موفقیت آمیز بوده است. پزشک معالج برای کنترل دیابت مواردی را در نظر میگیرد که بیمار موظف به پیروی از آنها در دوران قبل و پس از جراحی میباشد.
آیا کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی خطرناک است؟
دیابت در هر شرایطی تاثیر قابل توجهی بر سلامت دهان و دندان دارد. به همین دلیل بیماران دیابتی کاندیدای ایدهآلی برای کاشت ایمپلنت نیستند. به بیانی سادهتر فرآیند بهبود و بازیابی ایمپلنت در بیماران دیابتی به کندی پیش میرود. بدن افراد مبتلا به دیابت قادر به تولید هورمون انسولین به میزان کافی نیست. انسولین با حذف گلوکز، تولید انرژی میکند. هنگامی که این فرآیند با مشکل مواجه شود، هضم کربوهیدرات در بدن به درستی انجام نمیگیرد و منجر به اختلال در جریان خون و اوره میشود. این اختلالات افزایش گلوکز یا قند خون در بدن را به همراه دارند.
متاسفانه، دیابت تمام بدن بیمار را تحت تاثیر قرار میدهد. زمانی که سطح گلوکز در جریان خون افزایش یابد، گردش خون را نیز با مشکل روبرو میکند. این اختلال موجب دفع گلوکز از بدن میشود. به همین دلیل بیماریهای دهان و لثه در افراد دیابتی بسیار شایع است. از این رو بیماران دیابتی نمیتوانند به راحتی مشکلات دهان و دندان خود را درمان کنند؛ این امر باعث میشود که کاشت ایمپلنت برای آنان کمی خطرناک باشد.
کنترل دیابت
بیماری دیابت به خودی خود کاشت ایمپلنت دندان را دچار اختلال نمیکند، اما دیابت کنترل نشده خطر عفونت را افزایش میدهد. از آنجا که ایمپلنت به استخوان فک متصل میشود، راهکاری با دوام برای جایگزینی دندانهای از دست رفته است. در بیماران دیابتی با افزایش سطح قند خون، بهبود استخوان و لثه دشوار میشود. به همین دلیل، دندانپزشک پیش از کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی اطمینان حاصل میکند که دیابت بیمار در شرایط کنترل شدهای قرار داشته باشد. از علائم بیماری دیابت میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- تشنگی زیاد
- خشکی دهان
- کاهش وزن ناگهانی
- تکرر ادرار
- خارش اطراف اندام تناسلی
- افزایش گرسنگی
- عفونتهای مکرر در بدن
- درد یا سوزش هنگام ادرار
چنانچه هر یک از این علائم را تجربه میکنید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.

مراقبتهای کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی
در صورتی دیابت، کاشت ایمپلنت را تحت تاثیر قرار میدهد که سطح گلوکز خون، بیشتر از حد طبیعی باشد و سیستمایمنی را مختل کند. به همین منظور برای پیشگیری از بروز مشکلات ناشی از بیماری دیابت، میبایست یکسری موارد بازدارنده پیش از جراحی در نظر گرفته شوند.
- چند هفته قبل از جراحی و کاشت ایمپلنت به طور روزانه و مداوم میزان قند خون و دیابت خود را کنترل نمایید.
- پزشک معالج را از نوع داروهای مصرفی و نحوه مصرف آنها آگاه سازید. دندانپزشک در صورت صلاحدید شما را به متخصص دیابت و تغذیه ارجاع خواهد داد.
- از مصرف داروهای کنترل کننده دیابت و میزان گلوکز خون تا 48 ساعت قبل از جراحی و کاشت ایمپلنت خودداری نمایید.
- در صورت مصرف انسولین، با پزشک خود در مورد میزان دوز مصرفی در روز جراحی و پس از آن مشورت کنید.
- برای کنترل بهتر سطح قند خون، پیش از جراحی کاشت دندان به متخصص تغذیه مراجعه نمایید.
اقدامات لازم در کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی
برخی از اقداماتی که برای بهبود موفقیت کاشت دندان در افراد دیابتی انجام می شود عبارتند از:
- استفاده از ایمپلنتهایی با عرض و طول بزرگتر
- استفاده از ایمپلنتهایی با روکش سطحی (بیواکتیو)
- حفظ سطح HbA1c بهینه (ترجیحا زیر ۷)
- مصرف آنتیبیوتیکهای تجویز شده (پروفیلاکسی) قبل از عمل
- استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین (۰.۱۲٪) برای مراقبت از دهان پس از درمان

مزایای کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی
بیماران دیابتی معمولا در معرض خطر عفونتهای لثه قرار دارند که در نهایت منجر به از دست دادن دندان میشود. از دست دادن دندانها علاوه بر اینکه بر زیبایی ظاهری تاثیر میگذارد، میتواند جویدن غذا را مختل کند. به همین دلیل به افراد دیابتی توصیه میشود که میوهها، سبزیجات خام و گوشت را در رژیم غذایی خود بگنجانند. برای حفظ سطح قند خون طبیعی، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل بسیار مهم است؛ اما برخی از غذاهای سالم مانند میوهها و سبزیجات، نیاز به جویدن و خرد کردن موثر دارند. این مورد میتواند برای افرادی که در جویدن دچار مشکل هستند، چالش برانگیز باشد.
جویدن غذا با دندانهای آسیبدیده یا دندانهای مصنوعی متحرک، کاری دشوار است و به اندازه دندانهای طبیعی کارایی ندارد. در چنین شرایطی کاشت ایمپلنت دندان، جایگزینی دائمی برای دندانهای از دسترفته است. دندان ایمپلنت بهطور محکم بر روی فک و لثه قرار میگیرد و برخلاف دندانهای مصنوعی، به مراتب بهتر از دندانهای مصنوعی متحرک از پس وظیفه جویدن برمیآید و کمتر لثهها را تحریک میکند.
روشهای مختلف کاشت دندان برای افراد دیابتی
- کاشت تمام دندانها تنها بر روی 4 ایمپلنت، All In 4: در چنین حالتی 4 عدد ایمپلنت در هر یک از فکهای بالا و پایین نصب میشوند تا دندانها بر رویشان قرار گیرند. این روش به جایگزینی کل دندانهای از دست رفته در فک بالا یا پایین کمک میکند. به همین دلیل برای افراد دیابتی مناسبتر است؛ چرا که تعداد ایمپلنتها کاهش مییابد و به طبع وسعت جراحی کمتر میشود.
- جایگزینی یک دندان با مینی ایمپلنت: این روش برای جایگزینی یک دندان از دست رفته یا چندین دندان که در قسمتهای مختلف دهان قرار دارند، استفاده میشود. دندانهای مینی ایمپلنت ظاهری طبیعی دارند و عملکردی کاملا مشابه با دندانهای طبیعی ارائه میدهند. علاوه بر این، به حفظ ساختار استخوان فک کمک میکنند؛ اما این روش برای بیماران دیابتی توصیه نمیشود. زیرا احتمال ابتلا به عفونت پس از این نوع ایمپلنتها در لثه بیشتر است.
- بریج با پشتیبانی ایمپلنت: این روش زمانی که نیاز به جایگزینی چند دندان از دست رفته در کنار یکدیگر است، کاربرد دارد. برای مثال در صورت افتادن سه دندان مجاور، دندانپزشک در هر دو انتهای ناحیه بدون دندان، یک ایمپلنت قرار میدهد. سپس، بریج با سه روکش که توسط دو ایمپلنت پشتیبانی میشود، در دهان بیمار قرار میگیرد.
جمع بندی
میزان موفقیت کاشت ایمپلنت، برای افراد دیابتی که بیماری آنها به خوبی کنترل شده، با افراد سالم به یک اندازه است. از آنجایی که دیابت کنترل نشده نتیجه عمل ایمپلنت دندان را تحت تاثیر قرار میدهد، بیماران میبایست قبل از انجام عمل از سطح قند خون خود آگاه باشند و در مورد شرایط خود با پزشک معالج مشورت کنند. کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی چالشها و مسائل خاصی را به همراه دارد که نیازمند مراقبت و برنامهریزی دقیق است.
ارتباط ویژهای بین گلوکز خون و بهبود زخم وجود دارد که میتواند تاثیر مستقیمی بر فرآیند بهبودی پس از کاشت ایمپلنت دندان داشته باشد. بیماران دیابتی دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند که باعث افزایش احتمال عفونتها و مشکلات مرتبط با ایمپلنت میشود. دیابت کنترل نشده میزان گردش خون را کاهش داده و متقابلا سرعت بهبودی زخمها را نیز کند میکند. همچنین این بیماری میتواند نوروپاتی دیابتی را ایجاد کند که به بیحسی در محل آسیبدیدگی منجر میشود.
کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی نیاز به مراقبتهای پیش از عمل به خصوصی دارد، که شامل مواردی چون کنترل دقیق گلوکز خون، آگاهی از داروها و مصرف انسولین و ارتقاء سلامت دهان و دندانها هستند. همچنین، مشاوره با تیم درمانی به خصوص دندانپزشک، متخصص دیابت و تغذیه، امری ضروری است. با این کار تا حد ممکن خطر کاشت ایمپلنت برای افراد دیابتی کاهش مییابد و مراجعهکننده تحت مراقبتهای ویژه حین جراحی قرار میگیرد.