این که بعد از ترمیم دندانپزشکی خوردن چه چیزهایی مجازند و کدام خوراکی‌ها غیر مجاز هستند، به روش درمان و نوع ماده ترمیمی موردن استفاده بستگی دارد. از کامپوزیت دندانبرای ترمیم‌های مختلفی چون پرکردگی یا باندینگ استفاده می‌شود و هر نوع آن ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند، اما وجه مشترک تمام مواد کامپوزیتی سخت شدن فوری آن‌ها با تابش نور فرابنفش (UV) با طول موج مشخص است.

فرایند پلیمریزاسیون نوری باعث شده تا ماده ترمیمی بلافاصله پس از اتمام کار به استحکام نهایی خود برسد. از این رو به محض خروج از کلینیک دندانپزشکی می‌توانید اقدام به خوردن یا نوشیدن کنید.

با اینکه خوردن و نوشیدن امکان‌پذیر است، اما استفاده از بی‌حسی موضعی در حین درمان کامپوزیت دندان، شما را با محدودیت مواجه می‌کند. تزریق ماده بی‌حسی باعث از بین رفتن حس در نواحی لب‌ها، زبان و گونه‌ها می‌شود. این وضعیت بین 1 تا 3 ساعت و گاهی بیشتر زمان می‌برد تا به‌طور کامل برطرف گردد.

بنابراین خطرات اصلی به هنگام خوردن و نوشیدن در این بازه زمانی، احتمال گاز گرفتن سهوی بافت‌های نرم دهان مانند لب، گونه و زبان بدون احساس درد، یا حتی خفگی بر اثر ورود مواد غذایی به نای هستند. به‌همین دلیل اکیدا توصیه می‌شود تا زمانی که اثر بی‌حسی به‌طور کامل برطرف نشده از خوردن و نوشیدن خودداری کنید.

حتی پس از بازیابی کامل حس توصیه می‌شود در چند ساعت نخست بعد از کامپوزیت دندان از رژیم غذایی نرم استفاده کنید. این کار فشار مکانیکی ناشی از جویدن بر روی دندان ترمیم شده و بافت‌های اطراف آن را به‌حداقل می‌رساند. در ادامه برخی از غذاهای مجاز آورده شده‌اند.

• ماست ساده یا طعم‌دار
• پوره سیب‌زمینی
• انواع سوپ‌ها با دمای ولرم
• تخم مرغ هم‌زده یا آب‌پز
• اسموتی بدون تکه‌های میوه
• سبزیجات پخته و پوره شده

بعد از کامپوزیت دندان چه نخوریم؟

برخی از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها بر ساختار، عملکرد و زیبایی ظاهری ترمیم‌های دندانی به‌خصوص ونیر کامپوزیت تاثیر می‌گذارند. مصرف این مواد غذایی می‌تواند باعث آسیب فیزیکی، تغییر رنگ، بروز یا تشدید حساسیت دندانی و مشکلات دیگر شود. در ادامه مواد غذایی و نوشیدنی‌های غیر مجاز پس از کامپوزیت دندان را آورده‌ایم.

مواد غذایی با سختی بالا

جویدن مواد غذایی سخت نیروی مکانیکی زیادی را بر ترمیم دندان وارد کرده و باعث شکستن، ترک خوردن و حتی جدا شدن آن می‌شود. بنابراین باید از مصرف آب‌نبات‌های سخت و چسبنده، جویدن یخ به‌ویژه در 24 ساعت نخست پس از کامپوزیت دندان، خوردن ته دیگ، آجیل و… اجتناب شود.

مواد غذایی چسبناک

خوراکی‌های چسبناک مانند کارامل، تافی، گز، سوهان، برخی آدامس‌ها و… می‌توانند به کامپوزیت دندان چسبیده و با باز کردن دهان به آن نیروی کششی وارد کنند. این نیرو پتانسیل ضعیف کردن پیوند بین ترمیم و دندان را دارد و حتی می‌تواند ترمیم را لق یا به‌طور کامل جدا کند.

غذاها و نوشیدنی‌های قندی

مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که حاوی مقادیر زیادی قند هستند مانند شیرینی‌جات، شکلات، نوشابه‌های گازدار شیرین، آبمیوه‌های صنعتی و… محیط دندان را اسیدی کرده و بستر مناسبی برای تکثیر باکتری‌ها فراهم می‌کنند. این باکتری‌ها در نواحی اطراف ترمیم تجمع کرده و موجب پوسیدگی ثانویه می‌شوند.

غذاها و نوشیدنی‌های بسیار داغ یا بسیار سرد

پس از کامپوزیت دندان تا مدتی محل درمان به دمای سرد یا گرم حساس می‌شود. غذاها یا نوشیدنی‌های داغ یا سرد این حساسیت را تحریک کرده و باعث درد ناگهانی خواهد شد. از این رو توصیه می‌شود برای برطرف شدن حساسیت، یک یا دو هفته از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای داغ و سرد خودداری کنید.

غذاها و نوشیدنی‌های رنگ‌زا

کامپوزیت دندان با اینکه در برابر تغییر رنگ تا حدودی مقاوم است، اما به‌مرور زمان و بر اثر تماس با مواد رنگی، دچار تغییر رنگ می‌شود. این موضوع به‌خصوص در رابطه با ونیر‌ها و ترمیم دندان‌های قدامی که زیبایی مد نظر است، اهمیت بیشتری می‌یابد. از جمله خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های رنگ‌زا می‌توان به قهوه، چای، شراب قرمز، سس سویا، برخی ادویه‌جات (مانند زردچوبه)، دخانیات (سیگار، قلیان) و… اشاره کرد.

آیا بلافاصله بعد از کامپوزیت دندان می توان غذا خورد؟

همان‌طور که پیشتر اشاره شد کامپوزیت دندان با استفاده از نور یو وی یا پلیمریزاسیون نوری به سرعت سخت شده و مقاومت آن به حداکثر می‌رسد. مزیت سخت‌شدگی آنی به ماده ترمیمی استحکام لازم برای تحمل نیروی جویدن را می‌بخشد. با این وجود نمی‌توانید به محض کامپوزیت دندان به خوردن یا نوشیدن بپردازید.

چراکه لب‌ها، گونه‌ها و زبان برای مدتی بی‌حس باقی مانده و احتمال خفگی و گاز گرفتن ناخواسته بافت نرم دهان وجود دارد. از این رو توصیه می شود تا بازیابی حس کامل، از مصرف هر نوع خوراکی و نوشیدنی خودداری کنید.

لازم به ذکر است که درمان اصلاح طرح لبخند با استفاده از ونیر کامپوزیت دندان، می‌تواند شرایط متفاوتی داشته باشد. در این ترمیم‌ها وسعت ناحیه درمان و میزان حساسیت گسترده‌تر است و مدت بیشتری زمان می‌برد تا با ونیر‌ها تطابق پیدا کنید. از این رو دندانپزشک دستورالعمل‌های دقیق و اختصاصی برای شما ارائه خواهد داد که پیروی از آن‌ها امری ضروری است.

تا چند ساعت بعد از کامپوزیت نباید هیچ غذایی خورد؟

خوردن و نوشیدن پس از کامپوزیت دندان هیچ مشکلی برای ترمیم‌ها ایجاد نمی‌کند، اما بی‌حسی محل درمان می‌تواند این اقدامات را خطرناک کند. از این رو باید مدتی صبر کنید تا اثر بی‌حسی به‌طور کامل برطرف گردد. هدف از این کار جلوگیری از بروز جراحات تروماتیک ناخواسته در بافت نرم دهان مانند گاز گرفتن شدید لب، گونه یا زبان است که به‌خاطر فقدان حس، بیمار متوجه آن نخواهد شد. بازگشت حس بافت نرم دهان بسته به میزان ماده بی‌حسی تزریق شده از 1 تا 3 ساعت متفاوت خواهد بود.

این اقدام مراقبتی در تضاد کامل با ترمیم آمالگام است. بر خلاف کامپوزیت دندان که به‌سرعت سخت می‌شود، آمالگام به زمان بیشتری نیاز دارد تا مقاوم شود. از این رو در صورت استفاده از آمالگام توصیه می‌شود که حداقل تا 24 ساعت از جویدن غذا در ناحیه درمان خودداری کنید.

نکات مهم تغذیه بعد از کامپوزیت دندان که باید بدانید

تغذیه صحیح و رعایت دقیق اصول مراقبتی پس از کامپوزیت دندان، علاوه بر حفظ سلامتی، در عملکرد و حفظ زیبایی ترمیم‌ها نقش دارد.

حفظ بهداشت دهان و دندان

حفظ بهداشت دهان و دندان همواره اهمیت دارد، اما پس از هرگونه درمان دندان به‌خصوص با استفاده از مواد کامپوزیتی باید این اقدامات را جدی‌تر بگیرید. از این رو حداقل 2 بار در روز دندان‌های خود را با استفاده از مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید غیر ساینده بشویید. خمیردندان‌های سفیدکننده و مسواک‌های زبر سطح کامپوزیت به‌خصوص ونیر‌ها را خراشیده و بر ظاهر آن‌ها تاثیر خواهند گذاشت. علاوه بر این می‌بایست برای حذف موثر پلاک‌های میکروبی پس از هر وعده غذایی از نخ دندان استفاده کنید. این اقدامات خطر بروز پوسیدگی ثانویه را به حداقل خواهد رساند.

اجتناب یا محدود کردن مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی‌های رنگ‌زا

برخی از نوشیدنی‌ها و مواد غذایی خاصیت رنگ‌زایی دارند. این مواد به‌مرور باعث تغییر رنگ کامپوزیت شده و بر ظاهر آن تاثیر خواهد گذاشت. در نتیجه توصیه می‌شود تا جای ممکن از خوردن و نوشیدن این نوع مواد خودداری کنید و در صورت مصرف دهان خود را با آب شستشو دهید.

پیروی از رژیم غذایی متعادل

مصرف میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های کم‌چرب و غلات کامل برای سلامت کلی دهان ضروری هستند. علاوه بر این باید از خوردن خوراکی‌های سخت، چسبنده، اسیدی و قندی که به ترمیم آسیب می‌رسانند بپرهیزید. خوراکی‌های قندی محیط دهان را اسیدی کرده و خطر پوسیدگی ثانویه را افزایش خواهد داد. همچنین حساسیت ناحیه درمان ممکن است تا مدتی باقی بماند. از این رو مصرف غذاها و نوشیدنی‌های داغ یا سرد می‌تواند ناراحت‌کننده باشد.

هیدراتاسیون کافی

نوشیدن آب فراوان در طول روز باعث شده که سطوح دندان‌ها و ترمیم‌ها به‌طور طبیعی از وجود ذرات غذا پاکیزه شوند. علاوه بر این هیدراتاسیون به حفظ رطوبت محیط دهان کمک می‌کند. خشکی دهان خطر پوسیدگی ثانویه را افزایش خواهد داد. آب یک نوشیدنی ایمن، فاقد قند، اسید و غیر رنگ‌زا است که هیچ آسیبی به کامپوزیت دندان نمی‌رساند.

محافظت فیزیکی از ترمیم‌ها

چنانچه به ورزش‌های تماسی علاقه دارید یا دندان‌قروچه می‌کنید، باید از محافظ دندان یا نایت گارد استفاده کنید. این تجهیزات از آسیب دیدن ترمیم‌ها به هنگام ضربه یا فشارهای سایشی محافظت کرده و مانع از شکستگی، ترک خوردن یا لب‌پریدگی آن‌ها می‌شود.

معاینات منظم دندانپزشکی

باید به‌طور منظم هر 6 ماه یک‌بار برای معاینات دوره‌ای به دندانپزشکی مراجعه نمایید. در این جلسات پزشک ترمیم‌های کامپوزیت دندان، سلامت کلی دهان و سایر دندان‌ها را بررسی کرده و در صورت نیاز اقداماتی چون جرم‌گیری، پولیش و بروساژ حرفه‌ای را انجام می‌دهد. علاوه بر این دندانپزشک از عدم وجود پوسیدگی ثانویه، مشکلات لثه و شکستگی‌های جزئی اطمینان حاصل می‌کند. این اقدامات باعث شده هرگونه مشکلی در مراحل اولیه شناسایی شده و با ترمیم‌های جزئی و درمان‌های ساده برطرف گردند که در نهایت هزینه و قیمت کامپوزیت دندان کاهش خواهد یافت.

سوالات متداول

دوام و ماندگاری کامپوزیت دندان چقدر است؟

ترمیم‌ها و ونیر‌های کامپوزیت با مراقبت مناسب می‌توانند 5 تا 7 سال و حتی بیشتر دوام آورند.

در صورت بروز حساسیت پس از درمان چه باید کرد؟

وجود حساسیت به لمس، سرما و گرما در چند روز نخست طبیعی است و پس از آن به‌مرور برطرف می‌شود. چنانچه این حساسیت کاهش نیافت و شدیدتر شد باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید.

امکان سفید کردن روکش‌ها و ونیر‌های کامپوزیتی وجود دارد؟

روکش‌ها و ونیر‌های کامپوزیتی به درمان‌های سفید کننده پاسخی نمی‌دهند؛ اما دندانپزشک با جرم‌گیری و پولیش حرفه‌ای قادر است لکه‌ها و تغییرات رنگ سطحی را تا حد زیادی برطرف سازد.

چنانچه روکش یا ونیر کامپوزیت لب پر شده با کامل بیفتد چه کار باید کرد؟

در صورت افتادن روکش یا لب پر شدن روکش کامپوزیت دندان باید به دندانپزشک مراجعه نمایید تا آن را ترمیم یا جایگزین کند.

آیا مراقبت خاصی برای دندان‌قروچه در شب وجود دارد؟

چنانچه عادت به دندان‌قروچه در شب دارید، می‌توانید از نایت گارد استفاده کنید.