درد دندان یکی از شایعترین مشکلات دهان و دندان است که میتواند شدتهای مختلفی داشته باشد. در برخی موارد، درد دندان به حدی شدید است که فعالیتهای روزمره را مختل میکند.
یکی از دلایل اصلی این درد شدید، رسیدن آسیب به عصب دندان است. به این معنی که پالپ دندان، بهشدت آسیبدیده یا عفونی شده است. وقتی پالپ آسیب میبیند، باکتریها میتوانند وارد این ناحیه شده و باعث التهاب و عفونت شوند.
این التهاب فشار زیادی بر عصب وارد کرده و در نتیجه درد شدیدی را ایجاد میکند. از علائم رسیدن درد دندان به عصب میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- درد دندان شدید
- حساسیت دندان به گرما یا سرما
- تورم لثه
- تغییر رنگ دندان
- وجود آبسه
درد دندان یکی از آزاردهندهترین دردهای جسمی است. دردی که طولانی و کلافهکننده است. قبل از کشف مواد بیحسکننده و روشهای درمانی برای عصبکشی افراد درد طاقتفرسایی را تحمل میکردند.
بعد از تحمل درد هم اقدام به کشیدن دندان مینمودند. در حال حاضر با استفاده از علم پزشکی میتوانیم بدون ازدستدادن دندان، درد آن را متوقف کنیم.
مشکلات بسیاری میتواند برای سلامتی دندان به وجود آید. زمانی که پوسیدگی و مشکل به ریشه و عصب دندان میرسد حتماً باید اقدامات جدی را برای درمان آن انجام دهیم.
عصبکشی یکی از بهترین روشها برای حفظ دندان و متوقف کردن درد آن است. سوال بسیار مهمی که برای افراد به وجود میآید این است که آیا دندان من نیاز به عصبکشی دارد یا نه؟ برای پاسخ به این سوال باید موارد مختلفی را بررسی نمود.
نوع درد و محل آن میتواند نشانههای نیاز به عصبکشی را به شما نشان دهد. در این مطلب اطلاعات کاملی را درباره ی دردی که به عصب رسیده است را در اختیار شما قرار میدهیم.
علائم درد دندان
- درد دندان ناگهانی یا مداوم که میتواند از خفیف تا شدید باشد
- درد ضرباندار یا تیرکشیدن
- سردرد، گوشدرد یا احساس درد در ناحیه فک
- تورم فک، لثه و صورت
- احساس درد به هنگام جویدن
- خونریزی یا ترشح چرک از دندان یا لثه
- حساسیت دندان به غذاهای گرم، سرد، شیرین یا ترشی
- بوی بد دهان
- تب
- مشکل در جویدن یا بلعیدن
- لق شدن دندان
دلایل درد دندان
درد دندان، پیامی از عمق وجودمان است که خبر از التهابات و مشکلات مختلف میدهد. منشأ ناراحتیهای دندان بهطورکلی میتواند داخل دهانی یا خارجی باشد. ازاینرو اولین قدم برای تسکین درد، یافتن علت آن است.
دندانهای حساس
یکی از دلایل درد دندان ازبینرفتن مینای دندان است. روی دندانها را یکلایه سخت به نام مینا پوشانده است. این لایه از عصبهای داخلی دندان محافظت میکند.
مینای دندان بهمرورزمان میتواند ساییده شود. با ازبینرفتن مینای دندان و در معرض قرارگرفتن لایه میانی، هر چیزی که بخورید یا بنوشید میتواند به عصب دندان برسد.
بیماری لثه
بیماریهای مرتبط با لثه میتوانند دلیل دیگری بر حساسیت و درد دندان باشند. ایجاد فاصله میان لثه و دندانها باعث میشود ریشههای دندان در معرض عوامل خارجی قرار گیرند.
مسواک زدن نادرست این عارضه را تشدید میکند. التهاب لثه و بیماریهای پریودنتال نیز باعث درد، خونریزی و تورم لثه میشوند. در مراحل پیشرفته، این بیماریها به ریشه دندان آسیب میرسانند و منجر به لق شدن و ازدستدادن دندان خواهند شد.
حساسیت دندانها بعد از دندانپزشکی
اگر بهتازگی دندانهایتان را جرمگیری یا پر کردهاید، حساسیت موقتی و درد دندان طبیعی است. این حساسیت معمولاً طی چند هفته از بین میرود.
همچنین، سفید کردن دندانها و یا پر کردنهای قدیمی و آسیبدیده نیز میتوانند از جمله عوامل ایجاد حساسیت موقتی دندانها باشند. اگر تحت درمان دندانپزشک قرار گرفتهاید، حساسیت موقتی و درد دندان طبیعی است.
دندان آسیب دیده
ترک و شکستگیهای دندانی اصلیترین عامل درد دندان هستند. دندانها، سربازان بیدفاع دهانمان، در هر نبرد غذا، آماج حملهی بیامان دشمنان پنهان هستند.
باکتریها، در کمین دندانها نشسته و با تولید اسید، حفرههایی به نام پوسیدگی در سنگر مینای دندان ایجاد میکنند؛ اما گاه، این یورشها از بیرون نیست، بلکه از درون خود دندان نشئت میگیرند.
ترک یا شکستگی در دندان، حکم تسلیم شدن در برابر دشمن را امضا میکند و راه را برای نفوذ درد به اعماق دندان باز میگذارد. حفره یا ترکخوردگی، ناقوس خطری است که درد تیز و حساسیت دندان را به هنگام غذاخوردن به صدا در میآورد. هر چه این درد بیشتر به طول بیانجامد، عمق فاجعه نیز بیشتر میشود.
این نوع درد دندان ناشی از التهاب قسمت مرکزی دندان به نام پالپ (مغز دندان) است. التهاب پالپ یا پالپیت ناشی از حفرههای دندانی، ضربه و عفونت دندان با احساس درد خود را نمایان میکند. این درد معمولاً تیز، تیر کشنده و ناگهانی است و میتواند به سایر نقاط سر و صورت نیز انتشار یابد.
دندان درد ارجاعی
گاهی اوقات، درد در سایر نقاط بدن مانند سینوسها، مفصل فک، گوش و یا حتی قلب میتواند بهصورت درد دندان احساس شود.
- سردرد
برخی از انواع سردرد، مانند سردردهای خوشهای و میگرنی، باعث احساس دنداندرد و ناراحتی در ناحیهای از صورت میشوند.
- عفونت سینوس
التهاب و عفونت سینوسها میتواند باعث درد، فشار و احتقان در ناحیهی صورت، پیشانی و اطراف چشم شود و به دندانها نیز سرایت کند.
- مشکلات مفصل فک
اختلالات مفصل فکی – گیجگاهی (TMJ) باعث درد و ناراحتی در مفصل فک، عضلات اطراف آن و گوش میشوند و در برخی موارد به شکل دنداندرد بروز میکنند.
ساییدن دندانها در خواب
استرس، اختلالات خواب و مشکلات مربوط به نحوهی قرارگیری دندانها بر روی هم میتوانند دلیلی بر درد دندان باشند. ساییدن و فشاردادن دندانها در خواب، مینای دندان را از بین برده و زمینهساز ترکخوردگی آن میشود. استرس، اختلالات خواب و… میتوانند دلیلی بر درد دندان باشند.
دندانهای عقل
دندان درآوردن، چه در دوران کودکی و چه در بزرگسالی، تجربهای ناخوشایند و آزاردهنده است. دندانهای عقل که در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی سر از لثه بیرون میآورند، با دنداندرد و التهاب همراه هستند.
علاوه بر این، گیرکردن غذا زیر لثه و عدم رعایت بهداشت، درد دندان را تشدید کرده و زمینهساز پوسیدگی و عفونت دندان عقل میشود.
مشخصات درد دندان به عصب رسیده
ممکن است گاهی به علت حساسیت لثهها دردهای مقطعی و لحظهای را تجربه کنید. اما باید توجه داشته باشید که این نوع درد با دردی که به عصب رسیده است بسیار متفاوت است. در زیر مشخصات کامل دندانی که دردش به عصب رسیده را معرفی میکنیم.
درد مبهم در امتداد خط لثه
یکی از ویژگیهای مهم درد دندان به عصب رسیده این است که درد در امتداد خط لثه ادامه مییابد. این درد معمولاً در ابتدا خفیف است؛ اما با گذشت زمان شدت آن بیشتر میشود.
درد ضرباندار
احتمالاً در سایر نقاط بدن خود نیز دردهای ضرباندار را احساس کردهاید. درد دندان رسیده به عصب نیز همین ویژگی را دارد.
درد شما را از خواب بیدار میکند
درد دندان رسیده به عصب بهقدری شدید است که گاهی شما را از خواب بیدار میکند. این نوع از دردها شما را دچار کلافگی کرده و سایر عارضهها مثل سردرد را به همراه دارد.
تغییر وضعیت باعث تغییر درد میشود
به طور مثال درد دندان به عصب رسیده ممکن است در حالت خوابیده بسیار شدید باشد؛ ولی در حالت ایستاده خفیفتر شود. این ویژگی در درد سایر مشکلات دندان وجود ندارد.
درد بهصورت ناگهانی شروع میشود
ممکن است بعد از خوردن یا نوشیدن یک ماده غذایی درد بهصورت ناگهانی شروع شود و بعد از مسواک زدن قطع نشود. در این شرایط به احتمال زیاد درد به عصب رسیده است.
عفونت دندان نشانه چیست؟
اصلیترین نشانه برای درد دندان به عصب رسیده عفونت و تورم لثه است. البته ممکن است در ابتدا این تورم کم و خفیف باشد. اما اگر بهمرورزمان شاهد التهاب شدید لثه یا به اصطلاح آبسه شدید، قطعاً نیاز به عصبکشی دارید.
البته در مواردی نیز ممکن است اصلاً این تورم و التهاب به وجود نیاید. معمولاً التهاب در نزدیکی دندان دارای مشکل به وجود میآید. با لمس این التهاب و دندان متوجه درد مزمنی خواهید شد.
در مواردی که عفونت ریشه دندان شدید باشد ممکن است این التهاب در ناحیه گردن و صورت نیز وجود داشته باشد. در این حالت ممکن است برجستگی در صورت و یا زیر گردن وجود داشته باشد که با لمس این قسمت متوجه وجود آن شوید.
خطرات درمان نکردن به موقع
درصورتیکه این درد دندان و عفونت بهصورت طولانی مدت در بدن فرد وجود داشته باشد ممکن است دچار سایر بیماریهای مزمن شود. احساس خستگی دائمی، سردرد، گوشدرد و تب از علائم وجود عفونت دندان در بدن است.
لزوم درمان این مشکل از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. متأسفانه برخی از افراد منتظر شدت یافتن درد میمانند و این باعث ایجاد مشکلات جدیتر میشود.
اگر مراقبت مداوم به همراه درمان زودهنگام وجود داشته باشد، شما هرگز دچار مشکلات حاد ریشه و عصب نمیشوید. عدم درمان عفونت دندان میتواند عوارض بسیار خطرناکی را برای سلامتی سایر اندامها و کل بدن داشته باشد.
راههای درمان برای درد دندان به عصب رسیده
بعد از تشخیص درد دندان به عصب رسیده حتماً باید به دندانپزشک متخصص مراجعه نمایید. پزشک متخصص بعد از بررسی و معاینه ی دندان مورد نظر یک عکس رادیولوژی از دندانها تهیه میکند.
برای اطمینان یافتن از آسیب ریشه حتماً باید عکس رادیولوژی بررسی شود. بعد از این مرحله پزشک از روشهای مختلفی برای درمان ریشه و تسکین دنداندرد استفاده میکند.
عصبکشی درمانی تقریباً قطعی برای درد رسیده به عصب است. در این روش عصب دندان خارج میشود و کانالهای عصب دندان کاملاً پاکسازی میشود.
سپس قسمت خالی شده با استفاده از سیلر و گوتا که یک ماده ی خنثی است پر میشود پر میشود. این روش درمانی سختی زیادی ندارد و در طی 20 الی 30 دقیقه انجام میشود.
توجه داشته باشید که تخصص پزشک در این زمینه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. درصورتیکه پزشک مهارت کافی برای انجام این درمان را نداشته باشد قطعاً با مشکلات فراوانی روبرو خواهید شد.
در صورت بروز علائم نیاز به عصبکشی دندان چه باید کرد؟
اگر علائم رسیدن درد دندان به عصب را تجربه میکنید، ممکن است نیاز به عصبکشی داشته باشید. عصبکشی دندان زمانی انجام میشود که پالپ دندان بهشدت آسیبدیده یا عفونی شده باشد.
در این روش، پالپ آسیبدیده از داخل دندان برداشته شده و کانالهای ریشه تمیز و پر میشوند. این کار از گسترش عفونت جلوگیری کرده و دندان را برای سالهای طولانی حفظ میکند.
در برخی موارد، دندان عقل ممکن است دچار عفونت یا پوسیدگی عمیق شود که به عصب دندان آسیب برساند. در این شرایط، دندانپزشک عصبکشی را برای نجات دندان عقل توصیه میکند، اما اگر عصبکشی برای دندان عقل موفقیتآمیز نباشد یا عفونت به سایر قسمتهای دندان گسترش یابد، ممکن است نیاز به کشیدن دندان عقل باشد.
پیشرفتهای تکنولوژی و استفاده از بیحسی موضعی باعث شده که عصبکشی دندان به یک درمان نسبتاً بدون درد تبدیل شود. دندانپزشک قبل از شروع درمان، ناحیه مورد نظر را کاملاً بیحس میکند تا شما هیچ دردی احساس نکنید.
پس از انجام عمل عصبکشی و با از بین رفتن اثر بیحسی، ممکن است احساس درد خفیفی در دندان خود داشته باشید. این درد معمولاً بهدلیل تحریک بافتهای اطراف دندان و پاسخ طبیعی بدن به درمان است.
دندانپزشک برای کنترل این درد، داروهای مسکن مناسب را برای شما تجویز خواهد کرد. بهطور معمول، این درد دندان خفیف پس از گذشت 2 تا 3 روز برطرف میشود.
بااینحال، اگر درد شما تشدید و مدتزمان آن طولانیتر شد یا علائم دیگری مانند تورم، قرمزی لثه یا تب را تجربه کردید، به اورژانس دندانپزشکی نیاز خواهید داشت.
اورژانس دندانپزشکی زمانی رخ میدهد که مشکلی در دهان و دندان شما به سرعت به درمان نیاز داشته باشد و به تأخیرانداختن آن میتواند منجر به عوارض جدیتری شود.
رعایت نکات مهم برای سلامتی دندانها
دنداندرد یکی از بدترین دردهایی است که هر کس میتواند در عمر خود تجربه کند. برای پیشگیری از تحمل درد و فرآیند درمان بهتر است نکات بهداشتی را رعایت نمایید.
مسواک زدن روزانه، استفاده از نخ دندان، داشتن رژیم غذایی سالم، دوری از نوشیدنیهای دارای قند و اقدام برای درمان زودهنگام موارد مهمی هستند که باعث بیشتر شدن سلامتی دهان و دندان شما می شوند.
ژنتیک و جنس دندان نیز تأثیر مهمی در سلامت دندانها دارد. اما توجه کردن به نکات بهداشتی میتواند باعث خرابشدن سالمترین دندانها شود. اگر دندانهای سالمی در دهان نداشته باشید جویدن و هضم غذا در سیستم گوارش دچار مشکل خواهد شد. پس داشتن دندان سالم برای سلامت کلی بدن بسیار ضروری است.
چه زمانی باید برای درمان درد دندان به پزشک مراجعه کرد؟
چنانچه دچار درد دندان هستید، بهخصوص زمانی که همراه با علائم دیگری مانند تب، تورم یا مشکل در بلعیدن باشد، باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. تشخیص دقیق علت درد و درمان مناسب، میتواند از ادامهی درد و عوارض احتمالی آن جلوگیری کند. برخی از روشهای درمانی رایج عبارتند از:
- پرکردن دندان: برای ترمیم دندان پوسیده یا شکسته
- عصبکشی: برای از بین بردن عصب ملتهب دندان
- کشیدن دندان: در موارد شدید که دندان قابل ترمیم نیست
- جراحی لثه: برای درمان بیماری لثه
- آنتیبیوتیک: برای درمان عفونت
سخن پایانی
همانطور که دیدیم، عصبکشی دندان روشی مؤثر برای نجات دندانهای آسیبدیده و جلوگیری از عوارض جدیتر است. با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از بیحسیهای موضعی، این درمان روشی ایمن و کمدرد محسوب میشود.
مهمترین نکتهای که باید بهخاطر بسپارید این است که هرچه زودتر به دندانپزشک مراجعه کنید، احتمال موفقیت درمان بیشتر خواهد بود. به تأخیرانداختن درمان میتواند باعث گسترش عفونت، ازدستدادن دندان و حتی بروز مشکلات جدیتر برای سلامتی شود.
سوالات متداول
چه عواملی باعث نیاز به عصبکشی دندان میشوند؟
پوسیدگی عمیق، ضربه به دندان، ترک خوردگی دندان و بیماریهای لثه از جمله عواملی هستند که میتوانند باعث نیاز به عصبکشی شوند.
مدت زمان انجام عصبکشی چقدر است؟
مدت زمان عصبکشی به عوامل مختلفی مانند تعداد کانالهای ریشه و پیچیدگی درمان بستگی دارد، اما بهطور معمول، هر جلسه عصبکشی بین یک تا دو ساعت طول میکشد.
دندان عصبکشی شده آسیبپذیر است؟
بله، دندان عصبکشی شده تا حدودی آسیبپذیرتر از یک دندان سالم است. در فرایند عصبکشی، پالپ برداشته میشود. پالپ به عنوان یک هسته مرکزی، به دندان استحکام میبخشد.
