اینله و آنله، جزء روش های ترمیمی دندان اند که توسط دندانپزشکان ترمیم و زیبایی مورد استفاده قرار می گیرند و طبق تشخیص دندانپزشک جایگزین محافظه کارانه تری (با تراش کمتری) نسبت به روکش دندان هستند. از طرف دیگر، آنها به عنوان روش های ترمیمی غیرمستقیم نیز شناخته می شوند و به عنوان راه حلی مناسب تر، با استحکام و با دوام بیشتر برای پوسیدگی دندانی وسیع بجای ترمیم های روتین همرنگ و آمالگام، به افراد پیشنهاد می شوند. اینله و آنله ها اغلب می توانند به جای مواد ترمیم کننده روتین دندانپزشکی برای درمان پوسیدگی و ترمیم های شکسته وسیع استفاده شود.
ترمیمهای دندانپزشکی اینله و آنله، که بعنوان ترمیم های غیر مستقیم دندانپزشکی هم شناخته می شوند، می توانند جایگزین مناسبی بجای پر کردن دندان به روش معمول در نواحی عقب دندان یعنی دندانهای پره مولر و مولر (آسیاب کوچک و بزرگ) باشند. در مقایسه با پر کردنهای معمولی، اینله و آنله سرامیکی به ندرت نیاز به تعویض دارند و همچنین به ندرت دچار پوسیدگی مجدد می شوند این نوع ترمیم ها چون از مواد سرامیکی ساخته می شوند نسبت به مواد ترمیمی معمول با کیفیت تر و بادوام تر هستند و تناسب بیشتری با رنگ دندان فرد مراجعه کننده دارد. و همچنین برای روکش دندان بهطور کامل، به برداشت ناحیه کمتری از دندان نسبت به روکش معمولی نیاز است. اورلی، اینله و آنله همگی از انواع ترمیم های غیر مستقیم هستند که در مواردی که دندان پوسیدگی های وسیعی دارد یا دچار شکستگی های وسیعی می باشد که برای ترمیم های معمول مناسب نباشد استفاده میشود. از مزایای اصلی اینله و آنله نسبت به سایر روشها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- دوام
- استحکام
- زیبایی
- تناسب دقیق
- مقاومت بیشتر نسب به شکست
ترمیم دندانی اینله (Inlay) چیست؟
اینله دندانی، در واقع نوعی پرکردگی است که در بین برجستگی های روی سطح دندان(کاسپ)قرار میگیرد و شامل در برگیری کاسپ و برجستگی های سطح دندان نمیشود.در موارد نیاز به ترمیم های وسیعی استفاده میشود که نیاز به تقویت نسج باقی مانده دندان هستیم و ترمیم های روتین معمولی گزینه مناسبی نیست استفاده می شود.
آنله دندان (Onlay) چیست؟
آنله دندان که گاهی اوقات (Partial Crown) نیز نامیده میشود، نوع دیگری از ترمیم های غیر مستقیم دندان است. برخلاف اینله (Inlay) که در داخل شیار های دندان قرار میگیرد، آنله درموارد پوسیدگی و شکستگی وسیع تر که قسمتی از سطح جونده و کاسپ های دندان را در برگرفته است بر روی دندان جایگذاری میشود. این ترمیم، علاوه بر سطح جونده، برجستگی و لبه های قله مانند دندان (cusps) را نیز بازسازی میکند. هر دو نوع اینله و انله، بهصورت یک قطعهی یکپارچه در لابراتوار ساخته و توسط دندانپزشک با مواد باندینگ مخصوص به سطح دندان متصل. می شوند . این نوع ترمیم از مواد همرنگ با دندان ساخته میشود و ظاهری طبیعی به دندان میبخشد.
به زبان ساده، اینله در داخل شیار های دندان قرار میگیرد و آنلی بر روی سطح بیشتری از دندان نصب میشود و سطح جونده و حداقل یک کاسپ را میپوشاند. این در حالیست که اورلی با قرارگیری بر روی دندان، هم کاسپ و برجستگی سطح جونده دندان و هم بخشی از سطح جانبی را کاملا پوشش میدهد .
چنانچه به کاسپ یا سطح جانبی دندان یا سطح جونده آسیب گستردهتری وارد شده باشد، از آنلی یا اورلی استفاده میشود. و در صورت آسیب جزئی تر از اینله برای ترمیم دندان استفاده می شود.
ترمیم های دندانی اورلی، اینله و آنله از چه جنسی ساخته شدهاند؟
پر کردن دندان به روشهای متداول با استفاده از کامپوزیت یا آمالگام انجام میگیرد. اما ترمیم های آنله یا اینله از مواد مختلفی چون طلا، سرامیک و کامپوزیت دندانی ساخته میشوند. که بیشتر انتخاب سرامیکها می باشند.
وقتی از آنله و اینله استفاده میکنیم برخلاف ترمیم های معمولی که ساختار دندان ضعیف می شود باعث می شوند استحکام ساختار دندان افزایش پیدا کند بطوری که بعد از قرار گیری بر روی دندان ۵۰ الی ۷۵ درصد دندان بیستر می تواند نیروهای جویدن بیشتری نسبت به قبل تحمل کند.
مقایسه اورلی، اینله و انله با پر کردن(ترمیم های معمولی):
به طور کلی، دندانپزشک زمانی پرکردن دندان را در نظر میگیرد که حداکثر 40 درصد از دندان آسیب دیده باشد. پر کردن دندان به عنوان یک روش ترمیم مستقیم در نظر گرفته میشود، زیرا تنها یک جلسه توسط دندانپزشک در مطب با استفاده از مواد کامپوزیتی(هم رنگ) و یا آمالگام انجام می شود.
از سوی دیگر اینله و انله ترمیم های غیر مستقیم غیرمستقیم هستند زیرا مانند روکش و لامینتهای دندانی در لابراتوار ساخته میشوند. این بدان معناست که بیمار به حداقل دو جلسه دندانپزشکی، یک جلسه برای تمیز کردن و آماده سازی حفره و سپس قالبگیری یا اسکن دیجیتال دندان و جلسه دوم برای نصب یکی از ترمیم های اورلی، اینله و انله نیاز است. این گونه ترمیم های غیر مستقیم زمانی استفاده میشوند که دندان به قدری آسیب دیده یا پوسیده شده باشد که نتوان با یک پرکردن ساده آن را ترمیم نمود (حدود 40 تا 60 درصد از دندان آسیبدیده است) یا زمانی که ناحیه پر کردنی آنقدر بزرگ است که کل ساختار دندان را ضعیف میکند و هدف دندانپزشک تا حد امکان حفظ دندان است، بنابراین اگر پزشک معالج فکر میکند که پر کردن معمولی دندان کافی نیست، ممکن است یکی از راهکارهای اورلی، اینله و انله را پیشنهاد دهد.
روکش یا پر کردن؟
همانطور که پیشتر گفته شد برای ترمیم ناحیهی پوسیده یا شکسته دندان یکی از دو روش روکش یا ترمیم دندان مورد استفاده قرار میگیرند. بیشترین تفاوت روکش و ترمیم های غیر مستقیم در رابطه با مقداری از سطح دندان است که پوشش می دهند. اینله و آنله ها بخشی از دندان را پوشش می دهند که تخریب شده است در حالی که روکش های دندانی مانند یک کلاه کل سطح دندان را تا لب به لب خط لثه پوشش می دهند. بهطور معمول، از پر کردن برای ترمیم حفرههای کوچک تا متوسط استفاده میشود، در حالی که روکشها، زمانی کاربرد دارند که دندان دچار پوسیدگی عمیقتر یا شکستگی بزرگتری باشد و نتوان برای حفظ دندان تنها به پرکردن اکتفا کرد از لحاظ هزینه قیمت روکش و ترمیم های غیر مستقیم مشابه می باشد با این تفاوت که اگر امکان انجام آنله و اینله برای دندان فراهم باشد نسبت به روکش ترجیح داده می شوند چون بیشتر از ساختار با قی مانده. دندان محافظت می کنند.
تفاوت میان اینله و انله
به طور خلاصه، اینله (Inlay) حفرهها و گودیهای موجود در نواحی بین نوک برجستگی های دندان (cusps) را پر میکند، اما انله (Onlay) نه تنها حفرههای موجود در این فضاها را پر خواهد کرد، بلکه میتواند برای ناحیه وسیعتری از جمله کاسپ ها نیز کاربرد داشته باشد. اینله و انله عملکردی مشابه ترمیم ها و روکش های دندانی دارند، اما کل سطح دندان را نمیپوشانند. هر دو از مواد مشابه ساخته شدهاند و عملکرد یکسانی دارند، اما بر حسب سطح پوشش دهنده دندان انتخاب می شوند.
فرایند ساخت اینله و آنله:
دندانپزشک دندان را به روشی مشابه پر کردن، با بیحسی موضعی بی حس میکند . سپس لخش های دندان که پوسیده و شکسته است را خارج می کند و به شکل لازم برای ترمیم نهایی با فرزهای مخصوص آماده سازی میکند و پس از صاف و تمیز کردن سطوح آماده سازی شده لازم دندان قالبگیری میشودسسس و یا برای قالبگیری دیجیتال اسکن میشود یک ماده ترمیمی موقت بر روی حفره قرار میگیرد تا جلسه دوم. برای ساخت انله دائمی، قالب به لابراتوار فرستاده و پس از آماده شدن در جلسه دوم ترمیم دائم بر روی دندان امتحان می شود و در صورت فیت بودن و مناسب بودن کامل سطح دندان توسط دندانپزشک آماده سازی می شود و آنله با مواد مخصوص(سمان رزینی) بر روی دندان قرار میگیرد و با نور لایت کیور در جای خود ثابت می شود.
مزایای استفاده از اینله و آنله سرامیکی
یکی از رویکرد های آنان، این است که تا حد ممکن دندان سالم را حفظ می کنند. در موارد پوسیدگی های متوسط و عمیق کاربرد مناسب تری نسبت به روکش های دندانی که کل نسج دندان تراش می خورد را دارند.
- ثبات رنگ بالا : با گذشت زمان امکان تغییر رنگ ترمیم های رزینی (همرنگ) وجود دارد، اما در سرامیک امکان تغییر رنگ وجود ندارد.
- طول عمر بالا : اینله و آنله های سرامیکی دارای طول عمر بالاتری نسبت به ترمیم های روتین دندانپزشکی دارند، همچنین بخاطر تراش کمتر نسبت به روکش ها نیز طول عمر بالاتری دارند.
- تمیز کردن آسان دندان: به دلیل مناسب بودن آن برای همه ی لبه ها (کناره ها) و آماده سازی کم، تمیز کردن دندان ها نسبت به گزینه های ترمیمی پوششی کامل مانند: تاج دندان، به راحتی انجام می شود.
- قدرت و پایداری: در واقع آنها راه حل های ترمیمی بسیار پایداری برای درمان پوسیدگی هستند. و امکان عود و بازگشت پوسیدگی مجدد در این روش از روش های ترمیم کامپوزیت و آمالگام کم تر است.
- محافظت از دندان های ضعیف: اینله و آنله ها می تواند از دندان های تخریب شده در اثر پوسیدگی یا شکستن محافظت بیشتری نسبت به دیگر روش های ترمیمی داشته باشند.
مراحل انجام اینله و آنله
به طور معمول، روش های اینله و آنله در دو مراجعه دندانپزشکی انجام می شود. در اولین مراجعه، دندانپزشک باید دندان های آسیب دیده را آماده کند. سپس از دندان ها قالبگیری کرده و به لابراتوار دندانپزشکی فرستاده تا ترمیم مودر نظر دندان ساخته شود. اینله و آنله را می توان از مواد طلا، پرسلین یا رزین ساخت می شود که معولا پرسلن یا همان اینله یا آنله از جنس سرامیک بیشترین کاربرد را دارند. در حقیقت، تفاوت در شکل ظاهری ترمیم نهایی است. ترمیم موقت به شکل ترمیم نهایی، می تواند در طول این مراجعه برای حفاظت از دندان ها ساخته شود، در حالی که ترمیم نهایی در حال ساخت می باشد.
در دومین مراجعه، ترمیم موقتی برداشته می شود و اینله یا آنله شما قرار می گیرد. آنها ترمیم های بسیار پایداری هستند که به ندرت شکسته می شوند. اما روش cement کردن یا چسباندن این نوع ترمیم ها به دندان بسیار مهم است تا از جدا شدن یا شکسته شدن آنها جلوگیری شود. ترمیم های غیر مستقیم نسبت به ترمیم های مستقیم مانند آمالگام یا کامپوزیت هزینه بالاتری دارند به همان نسبت نیز دوام، طول عمر و زیبایی بیشتری به همراه دارند، اما نکته مهم تشخیص دندان مناسب برای این نوع درمان ها به عهده دندانپزشک می باشد.
دوام پرکردگیهای اینله و انله چقدر است؟
اصلیترین مزیت اینله و انله ،نسب به ترمیم های معمول دندانی استحکام و ماندگاری بسیار بالای آنها است. یک اینله بسته به میزان مراقبت و کیفیت کار ۱۰-۱۵ سال دوام دارد . متخصصان دندانپزشکی به دلیل عوامل مختلف نمیتوانند تضمین کنند که آنها دقیقا چقدر دوام خواهند داشت.
یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در افزایش عمر اینله و انله، رعایت بهداشت دهان و دندان و رعایت عادات غذایی توسط بیمار است. این به معنای مسواک زدن دو مرتبه در روز، نخ دندان کشیدن روزانه و انجام چکاب های منظم دندانپزشکی رعایت توصیههای پزشک میباشد. بیمار باید به طور منظم توسط دندانپزشک ویزیت شود تا ثبات و سلامت اینله و انلهها بررسی شده و اطمینان حاصل گردد که به درستی و بدون پوسیدگی در جای خود قرار گرفتهاند.
همچنین خوردن غذاهای سفت و چسبنده نیز بر طول عمر اینله و انله تاثیر خواهد گذاشت. جویدن غذای سفت به روکش آسیب میرساند و خوراکیهای چسبنده موجب شل شدن آن میشود.
مقایسه طول عمر روکشهای دندانی اینله و انله با روکشهای کامل
اینله و انله سرامیکی در صورت توجه به توصیههای پزشک از 10 سال تا تمام طول عمر دوام میآورند. اینله و انله بر خلاف روکشهای معمولی، به ندرت میافتند و نیازی به تعویض ندارند. رعایت بهداشت دهان و دندان موجب ماندگاری هر چه بیشتر ترمیمهای دندانی میشودد، اگر به هر علت دندان طبیعی اطراف اینله و آنله دچار پوسیدگی شودنیاز به تعویض پیدا می کند.
نتیجه گیری
اینه و آنله های دندانی نسبت به ترمیم های دندانپزشکی معمول زیبایی و طول عمر و دوام بالاتری دارند ولی هزینه بالاتری دارند و به اصطللاح تخصصی تر و تکنیک سنستیو تر. می باشد که باید توسط دندانپزشک متخصص زیبایی انجام شود در غیر این صورت باعث شکست این درمان می شود مطب تخصصی دکتر نازنین نوربخش با روش قالبگیری دیجیتال انواع آنله،اینله و اورلی دندانپزشکی را با بالاترین کیفیت به شما عزیزان به عنوان یک روش ترمیم تخصصی فراهم می کند.