دندان درد، یکی از شایعترین دردهایی است که بسیاری از افراد در طول زندگی تجربه میکنند، اما آیا میدانید که این درد ساده میتواند به عارضهای جدیتر مانند آبسه و ورم صورت منجر شود؟
آبسه دندان، در واقع یک عفونت باکتریایی است که در داخل یا اطراف دندان ایجاد میشود. این عفونت بهدلیل پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا آسیب به دندان رخ میدهد. باکتریها در این ناحیه تجمع کرده و چرکی را تولید میکنند که باعث ایجاد یک کیسه یا همان آبسه در اطراف ریشه دندان میشود.
نشانههای ورم صورت مربوط به آبسه دندان
- دندان درد شدید که گاهی ثابت و گاهی ضرباندار است. این نوع درد به قسمتهای گردن، گوش و استخوان فک سرایت میکند.
- دندان درد با تغییر دمای هوا شدت پیدا میکند.
- دندان درد شدیدی را زمانی که غذا میجوید یا چیزی را گاز میگیرید در ناحیه فک و صورت تجربه میکنید.
- تب از دیگر نشانههای ورم صورت مربوط به آبسه دندان است.
- به همراه دندان درد ورمی که در صورت شما وجود دارد باعث انجام مشکل بلع و تنفس میشود.
- در زیر گردن و فک خود غده متورمی را احساس مینمایید.
- دندان درد به همراه بوی بد دهان
- در هنگام مسواک زدن و یا خوردن متوجه پارگی ناگهانی آبسه شده و مایعات بدمزهای را میچشید.
چه زمانی حتماً باید به پزشک مراجعه نماییم؟
درصورتیکه دندان درد شدید به همراه تورم صورت دارید حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید. تورم صورت نشاندهندهی این موضوع است که عفونت موجود در دندان در حال گسترش به سایر نقاط بدن است.
انجام ندادن اقدام پزشک در چنین مواقعی بسیار خطرناک بوده و ممکن است خطرات جانی به همراه داشته باشد. وجود تب و مشکل در تنفس نشاندهندهی وضعیت اضطراریتر است. درصورتیکه دسترسی سریع به پزشک ندارید حتماً به اورژانس بیمارستانها مراجعه کنید.
علت بهوجودآمدن آبسه و ورم صورت
در آبسهای که در نوک ریشه دندان ایجاد میشود علت اصلی هجوم باکتریها به پالپ دندان است. پالپ داخلیترین قسمت دندان است که دارای رگهای خونی است. باکتریها از طریق حفره دندان و یا اجسام خارجی وارد پالپ شده و باعث ایجاد تورم و التهاب در نوک ریشه دندان میشوند.
چه عواملی آبسه و ورم صورت را بیشتر میکنند؟
اصلیترین دلیل بهوجودآمدن آبسه و ورم صورت، عدم مراقبت کافی از دندانها است. مسواک نزدن، استفاده نکردن از نخ دندان و مراجعه مرتب به دندانپزشکی از راهکارهای مؤثر برای جلوگیری از بهوجودآمدن آبسه هستند.
برای داشتن دندانهای سالم شما حتماً باید روزی دو بار از مسواک بزنید. مراجعه به پزشک در زمان بروز پوسیدگیهای سطحی دندان نیز میتواند عامل مؤثری برای کاهش احتمال ابتلا به آبسه دندان باشد. رعایت بهداشت شخصی دارای اهمیت بسیار زیادی است.
از دیگر عواملی که باعث ایجاد آبسه و ورم صورت میشود، داشتن رژیم غذایی ناسالم است. اگر در طول روز از مواد غذایی دارای قند بیشتر از سایر گروههای غذایی استفاده میکنید باید منتظر پوسیدگی و آبسه دندان باشید.
رژیم غذایی سالم که سرشار از مواد مغذی است باعث افزایش بیشتر سلامت دندانها میشود. خشکی بیش از اندازه دهان نیز میتواند منجر به پوسیدگی دندانها شود.
در مواردی استفادهی برخی داروها منجر به خشکی دهان میشود. اگر از چنین داروهایی استفاده میکنید بهتر است حساسیت بیشتری نسبت به سلامت دندانها به خرج دهید.
نحوه درمان فوری آبسه دندان و ورم صورت
آبسه دندان یک عفونت جدی است که میتواند باعث درد شدید، تورم صورت و حتی مشکلات جدیتر سلامتی شود. اگر متوجه علائمی مانند درد شدید دندان، تورم لثه، تب، و بدبو شدن دهان شدید، به احتمال زیاد به آبسه دندان مبتلا شدهاید.
این عارضه اگر بهسرعت درمان نشود، میتواند به بافتهای اطراف دندان، استخوان فک و حتی سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. عوارضی مانند عفونت خون، آبسه مغز و مشکلات قلبی از جمله عوارض جدی عدم درمان بهموقع آبسه و عفونت دندان هستند. درمان آبسه دندان نیازمند مداخله تخصصی است و یکی از روشهای مؤثر برای رفع آن، درمان ریشه دندان (عصبکشی) است.
علت عفونت دندان و ورم صورت
عفونت دندان و ورم صورت میتواند به دلیل مشکلات دندانی مختلف ایجاد گردد و نیاز به توجه فوری و درمان مناسب دارد تا از بروز عوارض جدیتر جلوگیری شود.
- پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان ناشی از تجمع پلاک باکتریایی بر روی دندان است که با گذشت زمان به مینای دندان آسیب میزند و به عمق دندان نفوذ میکند. باکتریها درون پوسیدگی تولید مواد سمی کرده و موجب التهاب، عفونت و در نهایت آبسه و ورم صورت میشوند.
- التهاب پالپ دندان (پالپیت)
التهاب پالپ دندان، بافت نرم درون دندان که شامل عصبها و رگهای خونی است، میتواند به علت پوسیدگی، آسیب یا ترکخوردگی دندان رخ دهد. این التهاب میتواند به عفونت و آبسه منجر شود.
- بیماریهای لثه
بیماریهای لثه مانند التهاب لثه (ژنژیویت) یا پریودنتیت موجب التهاب و خونریزی لثهها شده و عفونت و آبسه دندان از عوارض آن هستند.
- آسیبهای دندانی
آسیبهای دندانی مانند شکستگی یا ترکخوردگی، میتوانند باعث نفوذ باکتریها به درون دندان و ایجاد عفونت شوند.
درمان خانگی عفونت دندان و ورم صورت
درحالیکه درمان حرفهای دندانپزشکی ضروری است، برخی درمانهای خانگی میتوانند به تسکین علائم کمک کنند. بااینحال، مهم است بدانید که این روشها جایگزین درمان دندانپزشکی نیستند.
- آبنمک
شستشوی دهان با آبنمک یک روش ساده و ارزان برای تسکین موقت دندان آبسه است.
- جوششیرین
جوششیرین نیز یک راهکار دیگر برای درمان مشکلات مختلف دهان و دندان است و میتواند به مدیریت آبسه دندان کمک کند. نصف قاشق چایخوری جوششیرین را با نیم فنجان آب و کمی نمک مخلوط کنید.
- روغنهای گیاهی
کنند. چند قطره روغن را با یک روغن حامل مانند زیتون یا نارگیل مخلوط کنید و بر روی یک پنبه یا گاز استریل بریزید و بر روی آبسه بگذارید.
- کمپرس سرد
کمپرس سرد به کاهش درد و تورم کمک میکند.
- پراکسید هیدروژن
دهانشویههای پراکسید هیدروژن اثر ضدمیکروبی دارند و به کاهش التهاب کمک میکنند.
- سیر
سیر یک داروی طبیعی دیگر باسابقه طولانی استفادههای درمانی مفید است. با خرد کردن یک حبه سیر تازه، خمیر درست کنید. خمیر را بر روی ناحیه عفونی بمالید.
چه دارویی برای آبسه دندان بخوریم؟
برای درمان آبسه دندان دندانپزشک داروهای آنتیبیوتیک و مسکن را تجویز میکند.
- آنتیبیوتیک
آنتیبیوتیکها برای مقابله با عفونت باکتریایی ضروری هستند.
آموکسیسیلین
کلیندامایسین
مترونیدازول
- مسکن
برای کنترل درد و التهاب ناشی از آبسه دندان، از مسکنها و داروهای ضدالتهاب استفاده میشود.
ایبوپروفن
استامینوفن
عوارض درمان نکردن آبسه
اگر فکر میکنید بدون دخالت پزشکی میتوان آبسه و ورم صورت را درمان نمود، سخت در اشتباهید. پاره شدن آبسه تا حد زیادی میتواند باعث کمتر شدن درد دندان شود؛ اما به طور کامل نمیتواند مشکل را از بین ببرد.
اگر آبسه تخلیه نشود، عفونت آن به سروگردن انتقال پیدا میکند. منتقل شدن این عفونت به سینوسها میتواند بسیار خطرناک باشد. حتی ممکن است مبتلا به سپسیس شوید، این عفونت میتواند جان شما را تهدید کند. در صورت داشتن سیستم ایمنی ضعیفتر حتماً باید سریعتر اقدام به درمان نمایید.
خطرات آبسه دندان در دوران بارداری
آبسه دندان یکی از مشکلات شایع دندانی است که میتواند بهویژه در دوران بارداری به دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، افزایش نیاز بدن به مواد مغذی و ضعف سیستم ایمنی، خطرات بیشتری را به همراه داشته باشد.
- انتشار عفونت
در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن ضعیفتر عمل میکند. این موضوع میتواند باعث گسترش سریعتر عفونت شود. اگر عفونت کنترل نگردد، به فضاهای اطراف دندان، فک و حتی به جریان خون نفوذ میکند و باعث ایجاد عفونتهای جدیتر و خطرناکتری مانند سپسیس میشود.
- خطرات برای جنین
مطالعات نشان دادهاند که التهاب و عفونتهای شدید با افزایش سطح سیتوکینهای التهابی در خون مادر، خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را افزایش میدهند. همچنین، در موارد نادر، عفونت میتواند بهطور مستقیم به جنین منتقل شود و مشکلات جدیتری ایجاد کند.
- درد و استرس
درد ناشی از آبسه دندان میتواند شدید و مداوم باشد که این موضوع باعث افزایش سطح استرس و اضطراب در مادر باردار میشود.
- محدودیت در مصرف داروها
در دوران بارداری، انتخاب داروها برای درمان عفونتها محدود است، زیرا بسیاری از آنتیبیوتیکها و مسکنها میتوانند برای جنین خطرناک باشند. این موضوع درمان آبسه دندان را پیچیدهتر میکند.
- تأثیر بر تغذیه
آبسه دندان باعث درد و ناراحتی در هنگام جویدن و خوردن غذا میشود که این موضوع میتواند بر تغذیه مادر تأثیر منفی بگذارد. تغذیه مناسب و کافی برای سلامت مادر و رشد جنین ضروری است.
آیا ارتودنسی منجر به آبسه دندان میشود؟
بهطور مستقیم، ارتودنسی عامل بروز آبسه دندان نیست، اما میتواند به شکل غیرمستقیم خطر ابتلا به آبسه را افزایش دهد.
- مشکلات بهداشت دهان و دندان
استفاده از تجهیزات ارتودنسی تمیز کردن کامل دندانها را دشوار میکند. باقیماندههای غذا و پلاکهای باکتریایی میتوانند در اطراف براکتها و سیمها جمع شوند و منجر به پوسیدگی دندان و التهاب لثه گردند که خود این موارد به آبسه دندان منجر میشوند.
- تحریک لثهها
فشار و تحریک مداوم دستگاههای ارتودنسی بر روی لثهها میتواند منجر به التهاب و آسیب به بافتهای لثه شود. التهاب و عفونت لثه به تشکیل آبسه منجر خواهد شد.
- آسیبهای مکانیکی
در برخی موارد، فشار ناشی از دستگاههای ارتودنسی به ریشه دندانها آسیب میزند و باعث ایجاد ترکها یا شکستگیهای کوچک میشود که میتواند به عفونت و در نهایت آبسه دندان منجر گردد.
چگونگی جلوگیری از آبسه و ورم صورت
برای جلوگیری از بهوجودآمدن آبسه و ورم صورت حتماً باید از دندانهای خود در برابر پوسیدگی مراقبت نمایید. دندانهای شما مرواریدهای بسیار ارزشمندی هستند که حتماً باید از آنها مراقبت کنید.
- آب دارای فلوراید بنوشید
فلوراید موجود در آب میتواند کمک بزرگی به سلامت دندانهای شما بکند.
- مسواک زدن
برای جلوگیری از دندان درد حتماً روزی دو بار دندانهای خودتان را مسواک بزنید. استفاده از خمیر دندان دارای فلوراید توصیه میشود.
- استفاده از نخ دندان
به طور روزانه از نخ دندان استفاده کنید. حتماً با استفاده از نخ بین دندانها را تمیز نمایید.
- تغویض به موقع مسواک
هر سه ماه یکبار مسواک خود را تعویض کنید. بعد از گذشت سه ماه مسواک کارایی خود را از دست میدهد و حتماً باید یک مسواک تازه را با آن جایگزین کرد.
- تغذیه سالم
غذاهای سالم بخورید و از مصرف شیرینی بپرهیزید. نوشیدنیهای دارای قند بیشترین پوسیدگی را بر روی دندانها ایجاد میکنند.
- مراجعه به پزشک
هر شش ماه یکبار حتماً برای معاینه دندانها به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
- استفاده از دهانشویه
هر شب قبل از خواب از یک دهانشویه دارای فلوراید استفاده کنید تا دندانهایتان در برابر باکتریها مقاومتر باشند.
سخن پایانی
آبسه دندان و ورم صورت عوارض جدی هستند که نیازمند توجه و درمان فوری هستند. درحالیکه درمانهای خانگی میتوانند به تسکین موقت علائم کمک کنند، اما مراجعه به دندانپزشک برای درمان قطعی و جلوگیری از عوارض بلندمدت ضروری است. به همین دلیل، مراجعه به اورژانس دندانپزشکی در صورت مشاهده علائم آبسه بهخصوص در دوران بارداری امری حیاتی است.
سوالات متداول
علائم آبسه دندان کداماند؟
علائم شامل درد شدید دندان، تورم لثه، تب، بوی بد دهان و تورم صورت هستند.
چگونه میتوان آبسه دندان را درمان کرد؟
درمان شامل تجویز آنتیبیوتیکها، مسکنها، تخلیه چرک و در صورت نیاز، درمانهای ریشه یا کشیدن دندان است.
آیا مصرف آنتیبیوتیک برای درمان آبسه ضروری است؟
بله، آنتیبیوتیکها برای مقابله با عفونت باکتریایی ضروری هستند و باید طبق تجویز دندانپزشک مصرف شوند.
